ในขณะที่ทุกคนกำลังพูดถึงราชาผลไม้อย่างทุเรียน ก็มีเพื่อนร่วมงานหน้าหมวยคนหนึ่งโผลงขึ้นมาว่า อยากกินผลไม้ที่เปลือกดำ ๆ เปรี้ยว ๆ ทุกคนได้ยินถึงกับนิ่งแล้วนั่งจินตนาการว่าผลไม้ชนิดนั้นคืออะไร และก็ได้ความว่าผลไม้ชนิดนั้น คือ ลูกหยี ผลไม้รสเปรี้ยวอมหวานที่มากไปด้วยสรรพคุณ
ลูกหยี เป็นผลไม้พื้นเมืองภาคใต้ชนิดหนึ่ง ภาคอีสานก็พอมีให้เห็นบ้าง เรียกว่า บักเค็ง ลูกหยีที่เราเรียก ๆ กันนั้น จริง ๆ เขามีชื่อทางพฤกษศาสตร์ว่า Dialium indum linn อยู่ในวงศ์ LEGUMINOSAE (วิชาการไปเนอะ) รับประทานได้เมื่อสุก ลักษณะผลเป็นพวง ผลดิบมีสีเขียว เมื่อสุกเปลือกจะมีสีดำ เนื้อในเป็นสีน้ำตาลรสหวานอมเปรี้ยว แต่นิยมเอามาปรุงรสมากกว่าจะรับประทานสด ๆ ซึ่งทำได้หลายอย่าง เช่น กวน ฉาบน้ำตาล หรือทรงเครื่อง
ผู้รู้บอกว่า ต้นหยี ชอบขึ้นในที่ดอน ป่า หรือเชิงเขา ลักษณะเป็นไม้ยืนต้นขนาดใหญ่ เฉพาะกิ่งใบจะมีใบเป็นชุดกิ่งละ 5-7 ใบ ลักษณะคล้ายใบพิกุล ยาวประมาณ 15 เซนติเมตร กว้าง 5 เซนติเมตร อายุยืนเป็นร้อยปีเลยนะ อีกอย่างกว่าจะออกผลให้เราได้ลิ้มรสีต้องรอจนกว่าต้นหยีมีีอายุ 30 ปีเป็นอย่างน้อย เมื่อให้ผลและถูกเก็บเกี่ยวแล้วจะหยุดให้ผลไปปีหนึ่ง ้เพราะการเก็บเกี่ยวผลต้องใช้วิธีรานกิ่งลงมา เนื่่องจากต้นสูงใหญ่มาก กว่าจะแตกกิ่งใหม่และให้ผลอีกจึงต้องใช้เวลาถึงเป็นปีสองปี
ลักษณะผลของลูกหยี เมื่อดิบจะเป็นสีเขียว เมื่อสุกเปลือกจะเป็นสีดำ เนื้อในสีน้ำตาล ขนาดผลโตเต็มที่เท่าปลายนิ้วชี้ รสหวานอมเปรี้ยว เมล็ดมีสีดำหรือน้ำตาล ลักษณะแบน
การเก็บลูกหยี เมื่อรานกิ่งลงมาแล้ว เด็ดผลออกจากก้าน จากนั้นจึงเอาไปผึ่งแดดให้แห้ง แล้วเอาใส่กระสอบ ฝัดให้เปลือกสีดำกะเทาะออก ใช้กระด้งฝัดเอาเปลือกดำออกจนเหลือแต่เนื้อในสีน้ำตาล นำไปตากแดดอีกครั้งหนึ่ง แต่ถ้าจะรับประทานสดก็เพียงแต่แกะเปลือกสีดำออกก็รับประทานได้แล้ว
ลูกหยี สามารถเอามา รับประทาน สำหรับ บรรเทาอาการเจ็บคอหรือรักษาไอได้ดีมาก บรรเทาอาการไข้หวัด แก้โรคผิดหนัง รักษาแผล บางท่านที่มีลูกอ่อนก็จะรากของต้นหยีมาทำยา เพื่อกระตุ้นการไหลของนมแม่ เปลือกนอกใช้แก้อาการท้องร่วง และยอดอ่อนก็สามารถใช้เป็นยาระบายอ่อน ๆ ได้อีกด้วย
แม้ปัจจุบันลูกหยีจะเป็น ผลไม้ที่หาทานได้ยากมากและราคาค่อนข้างสูง แต่พูดถึงเมื่อไรก็เปรี้ยวปากอยากทานขึ้นมาทุกครั้ง เอาเป็นว่า ต่อให้แพงยังไง ถ้าตามใจปากรับรองว่าสู้ไหว ที่สำคัญ กินแล้วประโยชน์ล้นเหลืออีกด้วย
ขอบคุณภาพและข้อมูล : eggnogkendo1 , OTOP - Buengkan ลูกหยียักษ์ , mysada1
ตำนานนางผมหอม นางไม้ผู้จิตใจดี แห่งต.อุเทน อ.ทุ่งยางแดง จ.ปัตตานี
7 เมษายน 2567 | 858"ส้วมแดง" คนเฒ่าเล่าเรื่อง...เมืองสงขลา
7 เมษายน 2567 | 827ย้อนรอยตลาดคลองแดน ชุมชนวิถีพุทธสามคลองสองเมือง
7 เมษายน 2567 | 856ย้อนรอยอดีตโทรเลข การสร้างสายโทรเลขระหว่างเมืองสงขลา-เมืองปีนัง
31 มีนาคม 2567 | 383น้ำตกคลองกอย(รัตภูมิ) น้ำตกลับๆที่ใครหลายๆคนอาจไม่รู้จัก
31 มีนาคม 2567 | 5,995สงขลาหอน นครหมา นราหมี สำนวนไทยท้องถิ่นใต้ คำพูดติดปากของคนท้องถิ่น
31 มีนาคม 2567 | 2,001โรงแรมสุขสมบูรณ์2 โรงแรมเรือนไม้เก่าแก่ ย่านเมืองเก่าสงขลา
24 มีนาคม 2567 | 3,607วัดศาลาหัวยาง วัดเก่าแก่คู่เมืองสงขลายาวนานกว่า 267 ปี ถูกสร้างขึ้นในสมัยอยุธยาตอนปลาย
24 มีนาคม 2567 | 1,134