บ้านโคกเมือง ตั้งอยู่ในพื้นที่ตำบลบางเหรียง อำเภอควนเนียง จังหวัดสงขลา เป็นชุมเก่าแก่ที่มีประวัติศาสตร์ยาวนาน จากหลักฐานมีความเชื่อมโยงถึงการเข้ามาตั้งถิ่นฐานอาศัยของผู้คนตั้งแต่ยุคสมัยอาณาจักรศรีวิชัย เป็นหมู่บ้านท่องเที่ยวริมทะเลสาบสงขลา ผู้คนมีวิถีชีวิตยึดยองอยู่กับทะเล
ตามคำบอกเล่าประวัติความเป็นมาของบ้านโคกเมือง เดิมบ้านโคกเมือง คือ พื้นที่ส่วนหนึ่งของชุมชนบ้านยางหัก ประกอบด้วยพื้นที่ทั้งหมด 4 บ้าน ได้แก่ บ้านโคกแค บ้านโคกเขื่อน บ้านโคกตก และบ้านโคกเมือง ชื่อที่ใช้เรียกแต่ละพื้นที่มีที่มาดังนี้
คำว่า โคก ใช้เรียกแทนลักษณะทางภูมิศาสตร์ของพื้นที่นั้นๆ หมายถึง ที่ราบสูง ที่ราบน้ำท่วมไม่ถึงในฤดูน้ำหลาก
บ้านโคกเขื่อน ในอดีตเคยเป็นพื้นที่ป่าช้า
บ้านโคกแค บริเวณที่ตั้งบ้านโคกในอดีตมีต้นแคขึ้นอยู่เป็นจำนวนมาก
บ้านโคกตก ตั้งอยู่ทางทิศตะวันตกของชุมชน เป็นที่สำหรับเลี้ยงสัตว์ และมีต้นยางนาขึ้นอยู่เป็นจำนวนมาก
ส่วนบ้านโคกเมือง ตั้งอยู่หมู่ที่ 12 ตำบลบางเหรียง เดิมเป็นที่ตั้งของเมือง
มีผู้เล่าว่าในอดีตเคยมีชาวบ้านฝันเห็นทวดหลักเมือง ซึ่งบริเวณพื้นที่นี้มีหลักเมืองมาก่อนและมีทวดหลักเมืองประดิษฐานอยู่ จึงจำได้ว่าทวดหลักเมืองมีลักษณะอย่างไร จึงมีการร่างภาพทวดหลักเมืองเพื่อสร้างรูปปั้นทวดหลักเมืองให้ประดิษฐานบริเวณหลักเมืองนั้น ชาวบ้านจึงศรัทธาทวดหลักเมืองเป็นอย่างมาก และให้ความเคารพนับถือ เป็นที่ยึดเหนี่ยวจิตใจเรื่อยมาอย่างยาวนาน
ต่อมามีการพบอุมาลึงค์ (ก้อนหินโบราณลักษณะคล้ายฐานโยนี) ของผู้ที่ทำการเกษตรในบริเวณหลักเมือง ซึ่งในขณะนั้นไม่มีใครทราบว่าคืออะไร มาอยู่ที่นี่ได้อย่างไรและเมื่อไหร่ จึงขอแรงชาวบ้านละแวกนั้นให้เคลื่อนย้ายอุมาลึงค์ไปไว้ใต้ต้นเม่า ต่อมาปี พ.ศ. 2522 มีนักศึกษาจำนวนหนึ่งจากมหาวิทยาลัยศรีนรินทรวิโรฒ ภาคใต้ (มหาวิทยาลัยทักษิณในปัจจุบัน) เข้ามาศึกษาและนำไปไว้ที่สถาบันทักษิณคดีศึกษา
ขอบคุณภาพ : Jarernpong Promsorn บทความ : ชุมชนท่องเที่ยว OTOP นวัตวิถี
เปิดประวัติชุมชนชายแดน บ้านควนไม้ดำ สู่บ้านไทย-จังโหลน
31 สิงหาคม 2568 | 104จากรากเหง้าสู่ปัจจุบัน : สัมผัสวิถีชีวิตคนโนด ผ่านพิพิธภัณฑ์เมืองระโนด
31 สิงหาคม 2568 | 150“โรงเรียนช่างตัดเย็บเสื้อผ้าสงขลา” สู่วิทยาลัยอาชีวศึกษาสงขลา
24 สิงหาคม 2568 | 575ชุมชนท่องเที่ยว "บ้านหัวนอนวัด" ชุมชนคุณธรรม จิตรกรรมล้ำค่า ศาลาร้อยปี
24 สิงหาคม 2568 | 600ตำนานสิทธิเรือรี สู่ชื่อตำบลคลองรี อ.สทิงพระ
24 สิงหาคม 2568 | 595ข้าวดอกราย อาหารพื้นบ้านของคนสะกอมสมัยเริ่มก่อตั้งชุมชน
17 สิงหาคม 2568 | 613ย้อนภาพเก่าเล่าเรื่องอดีต...วิทยาลัยเทคโนโลยีสงขลา
17 สิงหาคม 2568 | 2,991"สะพานประวัติศาสตร์ ๓ พ.ศ." สะพานโค้งแห่งแรกของเส้นทางสายพัทลุง-ตรัง
17 สิงหาคม 2568 | 1,116