สะพานประวัติศาสตร์ ๓ พ.ศ. ตั้งอยู่ริมทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 4 (ถนนเพชรเกษม)ในพื้นที่ระหว่างหมู่ที่ 1 บ้านนาวงก์ และหมู่ที่ 11 บ้านน้ำใต้บ่อ ตำบลบ้านนา อำเภอศรีนครินทร์ จังหวัดพัทลุง
สะพานประวัติศาสตร์ ๓ พ.ศ. หรือสะพานคอนกรีตข้ามลำธารเขาเทวดา เมื่อแรกสร้างเป็นสะพานบนทางหลวงซึ่งตัดข้ามทิวเขาบรรทัดเชื่อมต่อระหว่างเมืองพัทลุงและเมืองตรัง เป็นสะพานโค้งแห่งแรกของเส้นทาง สายพัทลุง-ตรัง
ออกแบบโดยสถาปนิกชาวฮอลแลนด์ ก่อสร้างในปี พ.ศ. 2487 ลักษณะพิเศษของสะพาน ซึ่งเป็นที่มาของชื่อสะพานโค้ง คือบริเวณฐานของสะพานจะไม่ใช้เสาค้ำ แต่จะออกแบบให้มีลักษณะโค้ง เป็นสะพานเก่าสมัยสงครามโลกครั้งที่ 2 ปัจจุบันชาวบ้านแถวนั้นก็ยังคงใช้สะพานแห่งนี้สัญจรไปมา
สะพานคอนกรีตข้ามลำธารเขาเทวดา ปรากฏชื่ออย่างเป็นทางการครั้งแรกใน จดหมายเหตุระยะทางเสด็จพระราชดำเนินเลียบมณฑลปักษ์ใต้ของสักขีตั้งแต่วันที่ 4 มิถุนายน ถึงวันที่ 5 สิงหาคม พระพุทธศักราช 2458 ปัจจุบันสะพานแห่งนี้มีชื่อว่า “สะพานประวัติศาสตร์ ๓ พ.ศ.” มีลักษณะเป็นสะพานคอนกรีต ตัวสะพานมีความยาว 50 เมตร กว้าง 4.50 เมตร มีพนักเป็นรางซีเมนต์ทั้งสองฝั่งสะพาน พื้นสะพานราดด้วยยางมะตอย สำหรับโครงสร้างรับน้ำหนักยังคงประกอบด้วยอาร์คหล่อด้วยคอนกรีตเสริมเหล็กเป็นรูปวงโค้ง 1 วง ประกบด้วยเสาตอม่อคอนกรีตเสริมเหล็กทั้งสองฝั่ง
การสร้างสะพานคอนกรีตในลักษณะของการใช้วงโค้งรับน้ำหนักในพื้นที่ภาคใต้ของประเทศไทยนั้น นอกจากสะพานคอนกรีตข้ามลำธารเขาเทวดาแล้ว ยังปรากฎหลักฐานการสร้างสะพานในลักษณะนี้บนทางหลวงสายหาดใหญ่ - น้ำน้อย (สายเก่าหาดใหญ่) อำเภอหาดใหญ่ จังหวัดสงขลา ซึ่งเดิมคือส่วนหนึ่งของถนนไทรบุรี ซึ่งตัดจากเมืองสงขลาไปถึงด่านพรมแดนต่อแดนกับเมืองไทรบุรี
สันนิษฐานว่าสะพานคอนกรีตบนทางหลวงสายหาดใหญ่ – น้ำน้อย สร้างขึ้นราวพ.ศ. 2456 ซึ่งเป็นช่วงเวลาไล่เลี่ยกันกับการสร้างสะพานคอนกรีตข้ามลำธารเทวดา ทั้งนี้ลักษณะทางสถาปัตยกรรมของสะพานคอนกรีตบนทางหลวงสายหาดใหญ่ - น้ำน้อย มีลักษณะแทบจะเหมือนกันกับสะพานคอนกรีตข้ามลำธารเขาเทวดา จะต่างกันที่สะพานที่น้ำน้อยมีวงโค้งใหญ่ 2 วง เนื่องจากลักษณะลำน้ำและพื้นที่รับน้ำที่กว้างกว่า ปัจจุบันสะพานแห่งนี้ได้ถูกรื้อถอนไปแล้ว
อย่างไรก็ตามแม้ว่า “สะพานคอนกรีตข้ามลำธารเขาเทวดา” จะไม่ได้รับการขึ้นทะเบียนโบราณสถานแต่สะพานแห่งนี้ยังคงมีคุณสมบัติในการเป็นโบราณสถานตามมาตรา 4 แห่งพระราชบัญญัติโบราณสถาน โบราณวัตถุ ศิลปวัตถุ และพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ พ.ศ.2504 แก้ไขเพิ่มเติมฉบับที่ 2 พ.ศ.2535
ข้อมูลบทความ : นายสารัท ชลอสันติสกุล นักโบราณคดีชำนาญการ (สำนักศิลปากรที่ ๑๑ สงขลา )
ข้าวดอกราย อาหารพื้นบ้านของคนสะกอมสมัยเริ่มก่อตั้งชุมชน
17 สิงหาคม 2568 | 59ย้อนภาพเก่าเล่าเรื่องอดีต...วิทยาลัยเทคโนโลยีสงขลา
17 สิงหาคม 2568 | 87พาชมกำแพงเมืองพัทลุงเขาชัยบุรี กำแพงเมืองก่ออิฐหนึ่งเดียวใน จ.พัทลุง
10 สิงหาคม 2568 | 290ศาลเจ้าแป๊ะกงสะเดา ที่พึ่งพายามยากของชาวจีนอพยพ
10 สิงหาคม 2568 | 292ขอพรพ่อเฒ่านอน พระพุทธไสยาสน์คู่เมืองสทิงพระแต่โบราณ
10 สิงหาคม 2568 | 296รอยเสด็จพระพุทธเจ้าหลวง ณ หาดมหาราช (สทิงพระ)
3 สิงหาคม 2568 | 419ตำนาน 5 ภูผาแห่งอำเภอรัตภูมิ สู่การผูกคำกลอนมุขปาฐะ อายุนับ 100 ปี
3 สิงหาคม 2568 | 351ย้อนประวัติ การจัดสร้างโรงพยาบาลประสาทแห่งแรกของภาคใต้
3 สิงหาคม 2568 | 343