หางานหาดใหญ่ หาดใหญ่ ชัดทุกเรื่องเมืองหาดใหญ่ สงขลา อับเดตข่าวหาดใหญ่ Hatyaifocus สาวสวยหาดใหญ่ หนุ่มหล่อหาดใหญ่

เรื่องราวหาดใหญ่

กว่า 161 ปี สุเหร่าบ้านพรุหมาก มัสยิดแห่งแรกของอำเภอเทพา
13 กรกฎาคม 2568 | 1,902

สุเหร่าบ้านพรุหมาก (มัสยิดฟูหล่าหลนนาอีม) เทพา จ.สงขลา อาคารเก่าสร้างราวปี 2450 ปัจจุบันทรุดพัง และไดัรื้อสร้างใหม่แล้ว

ความเป็นมาของมัสยิด ประมาณปี พ.ศ.2340 นายญีมะหลี หรนหลี ซึ่งท่านได้อาศัยอยู่ ณ บริเวณมัสยิดปัจจุบัน และได้มีผู้อาศัยใกล้เคียง มาร่วมละหมาดกับท่าน ณ ที่บ้าน ต่อมาท่านได้สร้างอาคารละหมาดเป็นบาลายไม้ไผ่ยกพื้น และได้ปรับรูปแบบขึ้นกั้นด้วยสังกะสี มุงหลังคาด้วยกระเบื้องอิฐดินเผา เทพื้นด้วยซีเมนต์ ต่อมาประมาณปี พ.ศ.2492 ได้มีการจดทะเบียน และปี 2493 นายหะยีหมุ มูณี ซึ่งเป็นหลานเขยของท่านร่วมกับชาวบ้านและช่าง 4 ท่าน คือ 1.นายหลี ลาไหน 2.นายโกะ ลาไหน 3.นายสัน เหล็มแหละ 4.นายการียา ยูโซ๊ะ

ได้ทำการก่อสร้างปรับปรุงเพิ่มขึ้น การก่อสร้างได้ใช้แรงงานชาวบ้านล้วนๆ โดยใช้ควายในการลากจุงไม้แล้วนำมาเลื่อยด้วยคันชักแบบโบราณ ทำกันทั้งกลางวันและกลางคืน โดยเฉพาะกลางคืนต้องใช้ตะเกียงน้ำมันก๊าดในการให้แสงสว่าง และหินที่ใช้ในการก่อสร้างก็ใช้แรงงานคนในการย่อยหินขนาดใหญ่ให้เล็กลง โดยใช้ค้อนขนาดใหญ่ทุบ และในการปรับพื้นที่ที่จะก่อสร้างก็ได้อาศัยคนในการขุดโดยใช้จอบและเสียมขุดดินมาทมให้สูงขึ้นกว่าเดิมได้สร้างอาคารมัสยิดแบบสูง 3 ชั้น ชั้นล่างเป็นพื้นคอนกรีตปูด้วยกระเบื้อง ฝาผนังเป็นคอนกรีตแบบเท ชั้นที่ 2 และชั้นที่ 3 มี่เพดาน มุงหลังคาด้วยกระเบื้องดินเผา รูปทรงหลังคาคล้ายสถาปัตยกรรมแบบนูซันตารา-ลังกาสุกะ ดังภาพ

ต่อมาปี พ.ศ.2528 มัสยิดหลังดังกล่าวได้ทรุดโทรมลงตามกาลเวลาท่านอิหม่าม ยะโกะ ดาโหะ ที่เป้นอิหม่ามขณะนั้นได้ปรึกษากับ ฮัจญะห์หม๊ะ มูณี (โต๊ะหม๊ะ ภรรยาหะยีหมุ) เพื่อทำการรื้อบางส่วนและทำการซ่อมแซม โดนเฉพาะเพดานที่ทำด้วยไม้กระดานเกิดการเปื่อยของไม้ หลังคาเกิดการรั่วเพราะกระเบื้องมุงหลังคาทำด้วยดินเผาจึงเปื่อยตามกาลเวลา พร้อมกันนี้ได้ขยายต่อเติมมัสยิดให้กว้างขึ้นแต่ยังคงรักษารูปแบบฐานล่างไว้คงเดิม และได้เปลี่ยนเป็นกระเบื้องลอน

ต่อมาประมาณปี พ.ศ.2547 นายตอฮ๊าต นิหะ ซึ่งเป็นอิหม่ามขณะนั้น (ทำการแทน) ได้ปรึกษาหารือกับคณะกรรมการมัสยิดพร้อมด้วยชาวบ้านเพื่อการทำการเปลี่ยนรูปแบบหลังคาเป็นสามชั้นมุงด้วยกระเบื้องซีแพค และได้ทำการปรับปรุงต่อเติมเสริมแต่งมาเรื่อยๆ จนมาเป็นมัสยิดรูปแบบปัจจุบัน มัสยิดมีทะเบียนเลขที่ 4/2492 และใช้ชื่ออย่างป็นทางการว่า “มัสยิดฟูหลาหล่นนาอีม” มีอายุกว่า150 ปี

ประวัติโต๊ะอิหม่าม (คนแรก) ท่านมีชื่อว่า ฮัจญีมะหลี หรนหลี เกิดเมื่อปี พ.ศ.2381 พื้นเพเดิมเป็นคนบ้านสามยอด อ.โคกโพธิ์ จ.ปัตตานี ภรรยาชื่อ นางเซ๊าะ เกิดเมื่อปี พ.ศ.2386 เป็นคนบ้านพรุหมาก อ.เทพา จ.สงขลา ได้ลงหลักปักฐานอาศัยอยู่ ณ สถานที่มัสยิดปัจจุบัน และได้ปะกอบอาชีพค้าขายอาหาร ร้านตั้งอยู่ในตลาดเทพา ( บริเวณร้านหนวดปัจจุบัน) และได้เดินทางไปประกอบพิธีฮัจญ์ ณ นครมักกะฮ์ 3 ครั้งด้วยกัน โดยทางเรือ และได้เสียชีวิตในมัสยิดบ้านพรุหมาก เวลาอัสรี เมื่อปี พ.ศ.2491 รวมอายุได้ 105 ปี ท่านมีบุตรด้วยกัน 3 คน คือ 1.นางลีเยาะ หรนหลี สมรสกับ นายหวังแฉะ (ป่าบอนโคกโพธิ์) 2.นายดนลาต๊ะ หรนหลี สมรสกับ นางแมะ (จะนะ) 3.นางโสง หรนหหลี สมรสกับ นายดนรอหมาน หัดขะเจ (พรุหมาก)

ทำเนียบโต๊ะอิหม่าม
1.ฮัจญีมะหลี หรนหลี พ.ศ.2407 - 2481
2.ฮัจญีเอียด เส็น พ.ศ.2482 - 2490
3.ฮัจญียูโซ๊ะ หะยีเต พ.ศ.2491 - 2496
4.ฮัจญีเส็น สาหลี พ.ศ.2497 - 2501
5.ฮัจญีตูแวเล๊าะ ตูแวหมะ พ.ศ.2502 - 2511
6.ฮัจญีมานิตย์ มูณี พ.ศ.2512 - 2515
7.ฮัจญียะโก๊ะ ดาโหะ พ.ศ.2516 - 2538
8.ฮัจญีสะมะแอ ดอเล๊าะ พ.ศ.2539 - 2556
9.นายตอฮาต นิหะ พ.ศ.2557 - ปัจจุบัน

ขอบคุณข้อมูล : หอจดหมายเหตุมุสลิมสยาม
ขอบคุณภาพ : นิเวศวิทยาวัฒนธรรมลุ่มน้ำทะเลสาบสงขลา 

เรื่องที่เกี่ยวข้อง