หางานหาดใหญ่ หาดใหญ่ ชัดทุกเรื่องเมืองหาดใหญ่ สงขลา อับเดตข่าวหาดใหญ่ Hatyaifocus สาวสวยหาดใหญ่ หนุ่มหล่อหาดใหญ่

ภาษาใต้ แต่ละจังหวัด แม้จะอยู่ในภูมิภาคเดียวกัน แต่มักมีความแตกต่างด้วยถ้อยคำและสำเนียง ตัวอย่างชาวใต้ริมฝั่งทะเลอันดามัน เช่น ภูเก็ต พังงา และระนอง เรียกมะม่วงหิมพานต์ว่า ลูกกาหยี หรือ ลูกกาหยู ชาวใต้ริมฝั่งทะเลด้านตะวันออก เช่น นครศรีธรรมราช สงขลา และพัทลุง เรียกมะม่วงหิมพานต์ว่า ลูกยาร่วง ลูกหัวครก หรือ ลูกเล็ดล่อ ส่วนชาวจังหวัดชายแดนภาคใต้ คือ ปัตตานี ยะลา และนราธิวาส เรียกอย่างคำมลายูว่า ลูกกระแตแหร

ภาษาใต้ ของชาวสงขลาและชาวนครศรีธรรมราช มักจะใช้คำปฏิเสธ คือ “ไม่” ต่างกัน แต่เข้าคู่คล้องจองกัน นั่นคือ สงขลาหอน นครหมา ส่วนชาวนราธิราสใช้คำว่าหมีในประโยคคำถาม
ด้วยชาวสงขลาเมื่อพูดปฏิเสธ จะใช้คำว่า “ไม่หอน” นำหน้า คำว่าไม่หอน หมายถึง ไม่เคย เช่น ไม่หอนกิน = ไม่เคยกิน ไม่หอนทำ = ไม่เคยทำ ไม่หอนเห็น = ไม่เคยเห็น
คำว่า หอน ของชาวใต้ ตรงกับ ห่อน ของชาวภาคกลาง ซึ่งเป็นคำโบราณมักปรากฏในวรรณคดี พจนา

นุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2542 อธิบายคำ “ห่อน” ว่าเป็นคำวิเศษณ์ หมายถึง เคย เช่น “ไป่ห่อนเหลือคิดข้า คิดผิด แม่นา” (ลิลิตพระลอ) คำว่า “ห่อน” ในคำประพันธ์บางคราวใช้แทนคำว่า ไม่ ซึ่งเป็นคำวิเศษณ์ เช่น สาลิกามาตามคู่ ชมกันอยู่สู่สมสมร แต่พี่นี้อาวรณ์ ห่อนเห็นเจ้าเศร้าใจครวญ (เห่ชมนก)

ทำนองเดียวกันชาวนครศรีธรรมราช เมื่อพูดปฏิเสธใช้คำว่า หมา หมายถึง ไม่ โดยหมานำหน้าคำนั้นๆ เช่น หมากิน = ไม่กิน หมาทำ = ไม่ทำ หมาเห็น = ไม่เห็น   
อย่างคำพูดของชาวสงขลา ชาวนครศรีธรรมราช และชาวภาคกลางซึ่งนำไปสู่สำนวน สงขลาหอน นครหมา ดังนี้ (ดูตาราง)

นราหมี ทำไมหมีมาเกี่ยวข้องกับชาวนราธิวาส หรือชาวบางนรา? ก่อนอื่นขอพูดถึงภาษาถิ่นชาวไทยพุทธของชาวบางนราที่บ้านเจ๊ะเห อำเภอตากใบ จังหวัดนราธิวาส ซึ่งเสียงและถ้อยคำแปลกไปจากชาวใต้ทั่วไป นักภาษาศาสตร์บางท่านให้เหตุผลว่าสมัยโบราณ มีการเคลื่อนย้ายหรืออพยพชาวเหนือลงมาสู่ชายแดนภาคใต้ โดยเฉพาะที่บ้านเจ๊ะเห จนเลยไปถึงรัฐกลันตัน

มีที่น่าสังเกตคือชื่อตำบลต่างๆ ของอำเภอตากใบ ส่วนมากเป็นภาษาไทยแทนที่จะเป็นภาษามลายู เช่น ตำบลนานาค เกาะสะท้อน พร่อน บางขุนทอง ไพรวัน และศาลาใหม่ มีชื่อเป็นภาษามลายูตำบลเดียว คือเจ๊ะเห ภาษาถิ่นตากใบดังกล่าวมิใช่พูดกันเฉพาะในตากใบหรือเจ๊ะเห แม้ในถิ่นปัตตานีใช้พูดในอำเภอยะหริ่ง สายบุรี มายอ ปะนาเระ และนราธิวาส ใช้พูดในอำเภอตากใบ สุไหงปาดี แว้ง (บางตำบล) ที่ว่า “นราหมี” นั้นเกี่ยวกับภาษาถิ่นตากใบนี้เอง คือคำที่ใช้เป็นคำถามในภาษาตากใบ มีคำว่าหมีลงท้ายประโยคเสมอ เช่น
จะไปหมี = จะไปหรือไม่?
ยังอยู่หมี = ยังมีอยู่หรือเปล่า?
รู้กันแล้วหมี = รู้กันแล้วหรือยัง?

การลงท้ายประโยคคำถามเช่นนี้ จึงเรียกว่า “นราหมี” ต่อมามีผู้นำข้อความนี้ไปพูดต่อกับ “สงขลาหอน นครหมา” จึงกลายเป็นสำนวนยืดยาวออกไปแต่ชวนฟัง "สงขลาหอน นครหมา นราหมี" เป็นสำนวนแสดงให้เห็นภูมิปัญญา และอารมณ์ขันในการใช้ภาษา ซึ่งเป็นอัตลักษณ์อย่างหนึ่งของชาวใต้

ขอบคุณข้อมูลบทความ : ประพนธ์ เรืองณรงค์ (ศิลปะวัฒนธรรม)