หากได้ลองสังเกต หรือย้อนกลับไปอ่านเรื่องราวเจดีย์ก่ออิฐบนฐานหิน ที่ลานชั้นล่างของวัดสูงเกาะใหญ่ถูกฟ้าผ่าติดต่อกัน 3 ครั้ง เหตุการณ์นี้เกิดขึ้นเมื่อไม่ถึงร้อยปีก่อน หลังฟ้าฝ่าเจดีย์ทะลายลงบางส่วนทำให้พบโกศซึ่งทำเป็นรูปเจดีย์สูงประมาณ 1.25 เมตร โกศนี้สามารถเปิดออกได้ ภายในโกศมีผอบเงินบรรจุอัฐิบุคคลนิรนามวางซ้อนอยู่อีกชั้นหนึ่ง จากตำนาน และความรับรู้ที่เล่าสืบต่อกันมาว่าเจดีย์องค์นี้คือเจดีย์ที่ประดิษฐานอัฐิของสมเด็จเจ้าเกาะใหญ่ ดังนั้นโกศและอัฐิในโกศที่พบนี้จึงน่าจะเป็นของสมเด็จเจ้าเกาะใหญ่ พระเถระในตำนานของชาวเกาะใหญ่-กระแสสินธุ์ ซึ่งมีชีวิตอยู่ในราวครึ่งหลังของพุทธศตวรรษที่ 22 - ต้นพุทธศตวรรษที่ 23 (2150 - 2225) ข้อสันนิษฐานนี้เป็นที่รับรู้เชื่อถือของชาวเกาะใหญ่-กระแสสินธุ์อย่างกว้างขวาง
โกศ นี้เป็นการเรียกตามท้องถิ่น ทำเป็นรูปเจดีย์ฐานสิงห์ องค์ระฆังยืดสูง ไม่มีบัลลังก์ ที่องค์ระฆังครึ่งบนสามารถยกเปิดออกได้ เมื่อเปิดออกจะพบผอบภายอีกชั้นหนึ่งซึ่งเป็นผอบบรรจุอัฐิ จากรูปแบบทางศิลปกรรมของโกศองค์นี้ เทียบได้กับกลุ่มลายเส้นสถูปเจดีย์ที่พบในแผนที่กัลปนาวัดพะโคะซึ่งสันนิษฐานว่าเขียนขึ้นในราวปลายพุทธศตวรรษที่ 22 – ต้นพุทธศตวรรษที่ 23 รูปแบบของสถูปค่อนข้างสอดคล้องกับห้วงเวลาที่เชื่อกันว่าสมเด็จเจ้าเกาะใหญ่มีชีวิตอยู่
เมื่อเชิญโกศลงไปยังวัดเกาะใหญ่ (ล่าง) แล้ว องค์เจดีย์ที่ชำรุดกลายเป็นซากอยู่ เจ้าอาวาสในขณะนั้นจึงได้ชักชวนญาติโยมกวาดเก็บอิฐที่กระจัดกระจายบนวัดสูง โดยเฉพาะจากองค์เจดีย์ ลำเลียงลงไปใช้สร้างโบสถ์ของวัดเกาะใหญ่กล่าวกันว่าการกระทำเช่นนี้ทำให้ผีที่ดูแลวัดสูงเกาะใหญ่โกรธ จึงมักจะโยนหินลงไปใส่หลังคาโบสถ์ที่สร้างใหม่ ชาววัดชาวบ้านจะได้ยินเสียงก้อนหินเขวี้ยงใส่หลังคาโบสถ์ทุกครั้งเมื่อความมืดปกคลุม เช้าขึ้นก็จะพบเศษหินกระจัดกระจายรอบลานโบสถ์นานวันเข้าเรื่องผีซัดโบสถ์ก็เป็นที่เลื่องลือไปทั่ว คนจากชุมชนไกล ๆ พากันมาพักแรมที่วัดรอพิสูจน์เหตุการณ์ผีซัดโบสถ์ เหตุการณ์นี้หลังโบสถ์สร้างเสร็จนานวันเข้าก็หายเงียบไป
ขอบคุณภาพข้อมูล : นิเวศวิทยาวัฒนธรรมลุ่มน้ำทะเลสาบสงขลา ,Ekkalak Max
ชุมชนโบราณบ้านปะโอ ชุมชนเก่าแก่สมัยแรกเริ่มประวัติศาสตร์สงขลา
1 กันยายน 2567 | 337ลุ่มน้ำคลองภูมี ลำน้ำหล่อเลี้ยงและยึดโยงชีวิตของผู้คน 4 อำเภอในพื้นที่จังหวัดสงขลา
1 กันยายน 2567 | 1,272เที่ยววัดแหลมพ้อ ชมพระนอนเด่นเป็นสง่าคู่ทะเลสาบสงขลาและเชิงสะพานติณสูลานนท์
1 กันยายน 2567 | 204ปลากะพงสามน้ำ ของดีของหรอยคู่ทะเลสาบสงขลา
25 สิงหาคม 2567 | 199อาคารสโมสรจังหวัดสงขลา โบราณสถานแห่งความทรงจำของคนสงขลาแต่แรก
25 สิงหาคม 2567 | 334เรื่องเล่าการก่อสร้างทางรถไฟหาดใหญ่ ผ่านมุมมองของคนงานรถไฟ
25 สิงหาคม 2567 | 483ชุมชนมุสลิมสงขลา ณ เมืองไชยา สุราษฎร์ธานี
18 สิงหาคม 2567 | 299ย้อนประวัติท่าเรือน้ำลึกสงขลา กับการใช้ระยะเวลาก่อสร้างถึง 30 ปี
18 สิงหาคม 2567 | 388