วัดศาลาหัวยาง ตั้งอยู่ในเขตเทศบาลนครสงขลา ต.บ่อยาง อ.เมืองสงขลา จ.สงขลา เป็นวัดราษฎร สังกัดคณะสงฆ์มหานิกาย มีเนื้อที่ 10 ไร่ ทิศเหนือติดกับบ้านเรือนราษฎร ทิศใต้ติดกับโรงเรียนเทศบาล 3 (ศาลาหัวยาง) ทิศตะวันออกติดกับถนนไทรบุรี และทิศตะวันตกติดกับบ้านเรือนราษฎร
(ที่มาภาพ : นายธีระยุทธ์ สุวลักษณ์ วิทยานิพนธ์พระอุโบสถในเมืองสงขลา , มหาวิทยาลัยศิลปากร)
วัดศาลาหัวยาง สร้างขึ้นในสมัยตอนปลายของกรุงศรีอยุธยา (ไม่ทราบนามผู้สร้าง) ตั้งวัดเมื่อพ.ศ. 2300 สมัยสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศแห่งกรุงศรีอยุธยา ชาวบ้านได้ร่วมใจกันสร้างวัดนี้ ระยะแรกได้นิมนต์พระหนอนมาอยู่ปกครองวัด และเป็นเจ้าอาวาสรูปแรก ชาวบ้านเรียกนามวัดนี้ว่า "วัดหลาหัวยาง"
(ที่มาภาพ : นายธีระยุทธ์ สุวลักษณ์ วิทยานิพนธ์พระอุโบสถในเมืองสงขลา , มหาวิทยาลัยศิลปากร)
ผังบริเวณวัดศาลาหัวยางประกอบด้วย พระอุโบสถ โรงธรรม(ศาลาการเปรียญ) เจดีย์บรรจุอัฐ หอระฆัง กุฏิเก่า กลุ่มกุฏิสงฆ์ โรงครัว ศาลา อาคารอเนกประสงค์ และอาคารเรียน
วัดศาลาหัวยาง ได้รับพระราชทานวิสุงคามสีมาเมื่อ พ.ศ. 2310 ด้านการศึกษาทางวัดได้ให้ทางราชการจัดสร้างโรงเรียนเทศบาล 3 (วัดศาลาหัวยาง) ขึ้นในที่วัด ได้ก่อตั้งเมื่อวันที่ 19 พฤษภาคม พ.ศ. 2435 โดยระยะแรกใช้ศาลาการเปรียญวัดศาลาหัวยางเป็นโรงเรียน
อาคารเสนาสนะที่สำคัญ ได้แก่ อุโบสถสร้างโดย ปั้น อุปการโกษากร ท่านผู้หญิงสุทธิ์ในเจ้าพระยาวิเชียรคีรี (เม่น ณ สงขลา) เจ้าเมืองสงขลาลำดับที่ 6 ในสมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้น (พ.ศ.2407-2427)
อุโบสถหันหน้าไปทางทิศตะวันออกเฉียงเหนือ มีลักษณะศิลปกรรมแบบพระราชนิยมรัชกาลที่ 3 ล้อมรอบด้วยกำแพงแก้วขนาดยาวประมาณ 32 เมตร กว้างประมาณ 22 เมตร ตัวอุโบสถก่ออิฐถือปูนขนาดกว้างประมาณเมตร 9 ยาวประมาณ 17 เมตร
บริเวณตัวผังอุโบสถทำเป็นซุ้มโค้ง มีบันไดขึ้นลงด้านทิศตะวันตกเฉียงเหนือและทิศตะวันออกเฉียงใต้ หลังคาอุโบสถมุงด้วยกระเบื้องเคลือบสีลวดลาย หน้าบันอุโบสถทั้งด้านทิศตะวันตกและด้านทิศตะวันออกเป็นรูปวานรทรงมงกุฏมีประภามณฑลรอบภายในวงกลม ประกอบด้วยเทวดาข้างละ 1 องค์ รายล้อมด้วยลวดลายกนกเปลว ภายในอุโบสถประดิษฐานพระประธานปางมารวิชัยอยู่บนฐานชุกชีสูง
ขอบคุณข้อมูลบทความ :
- ธีระยุทธ์ สุวลักษณ์.(2554).พระอุโบสถในเมืองสงขลา สมัยการปกครองของเจ้าเมืองตระกูล ณ สงขลา พ.ศ.2318-2444.วิทยานิพนธ์.การศึกษามหาบัณฑิต.กรุงเทพฯ: บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยศิลปากร.
- วิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
ตำนานเล่าขานบ้านเขาพระ อ.รัตภูมิ จ.สงขลา
19 พฤษภาคม 2567 | 143เจดีย์แห่งศรัทธา เจดีย์สมเด็จเจ้าเกาะยอ กับประเพณีแห่ผ้าขึ้นเขากุฏิ
19 พฤษภาคม 2567 | 129อุโบสถวัดดีหลวงใน ร่องรอยความเจริญของพุทธศาสนาบนคาบสมุทรสทิงพระ ในสมัยอยุธยา
19 พฤษภาคม 2567 | 125บ้านคูน้ำรอบ หมู่บ้านที่เป็นเกาะหนึ่งเดียวในอำเภอจะนะ
12 พฤษภาคม 2567 | 245อุโมงค์เบตงมงคลฤทธิ์ อุโมงค์ลอดภูเขาแห่งแรกของไทย
12 พฤษภาคม 2567 | 199รู้จัก...กริชสกุลช่างสงขลา ศราตราวุธศักดิ์สิทธิ์ สะท้อนความเชื่อ-อัตลักษณ์ของคนใต้
12 พฤษภาคม 2567 | 176ย้อนรอย 3 เรือบรรทุกขนาดใหญ่ ถูกพายุพัดเกยตื้นชายหาดชลาทัศน์-แหลมสนอ่อน
5 พฤษภาคม 2567 | 270รู้หรือไม่ ศาลาท้าวมหาพรหม ตั้งอยู่บนเขาชุมสักภายในสวนสาธารณะหาดใหญ่
5 พฤษภาคม 2567 | 264