หางานหาดใหญ่ หาดใหญ่ ชัดทุกเรื่องเมืองหาดใหญ่ สงขลา อับเดตข่าวหาดใหญ่ Hatyaifocus สาวสวยหาดใหญ่ หนุ่มหล่อหาดใหญ่

ห่างหายไปนานกับเรื่องเล่า เมืองสงขลา คราวนี้มาดูเกี่ยวกับการค้าขายของสงขลาในอดีต ผ่านราชโองการ เรื่องการส่งของเพื่อร่วมฉลองกรุงรัตนโกสิน 100 ปี ระหว่างวันที่ 26 เมษายน - 1 มิถุนายน ณ.ทุ่งพระเมรุฯ (สนามหลวง) รวม 52 วัน เป็นงานที่ยิ่งใหญ่ที่สุดในยุคนั้น และเห็นได้ว่าสงขลานั้นเป็นเมืองท่าค้าขาย มีสิ่งของหลากหลาย เราจะแบ่งเรื่องออกเป็นตอน เนื่องจากข้อมูลและรายละเอียดเยอะมาก คราวแรกเรามาดูถึงเนื้อความในใบตอบกลับจากผู้สำเร็จราชการ

จากพระบรมราชโองการฯในปี พ.ศ. 2424 เพื่อจะมีการฉลองกรุงเทพฯ ครบ 100 ปี ในปีพ.ศ.2425 นั้น ได้มีหมายมาถึงผู้สำเร็จราชการทั่วประเทศ ให้จัดทำสิ่งของของแต่ละหัวเมือง เพื่อส่งไปงานเฉลิมฉลอง ที่จะมีการจัดงานเชิญทูตานุฑูตจากหลายประเทศ (ในขณะนั้น) เพื่อมาจัดแสดงให้ชม ซึ่งทางสงขลาได้จัดทำบัญชีสิ่งของซึ่งบังเกิดขึ้น ที่ชาวเมืองทำขึ้นและที่มีซื้อขายกันในเมืองสงขลา ที่เจ้าพระยาวิเชียรคิรี (เม่น ณ สงขลา) จัดส่งไปยังกรุงเทพฯ เมื่อ พ.ศ. 2424 เพื่อจัดแสดงในงานสมโภชน์กรุงรัตนโกสินทร์ รวม 260 สิ่ง และที่พระยาสุนทรานุรักษ์ ผู้ช่วยราชการเมืองสงขลาจัดส่งเพิ่มเติมอีก 92 สิ่ง เพื่อจัดแสดงในงานสมโภชน์กรุงรัตนโกสินทร์ ครบ 100 ปี

โดยเป็นเป็นข้อมูลปฐมภูมิกี่ยวกับเรื่องมืองสงขลา เมื่อ 100 กว่าปีมาแล้ว ล้วนมีคุณค่าทั้งด้านประวัติศาสตร์ โบราณคดีคติชนวิทยา และด้านอื่น ๆ นานาประการ เช่น เป็นครื่องพิสูจน์ให้เห็นชัดว่า เจ้าเมืองและกรมการเมืองสงขลาในขณะนั้นมีความรอบรู้ และมีลักษณะป็นนักวิชาการที่ดีเยี่ยม มีการจดบันทึกรายการ คัดแยกและสามารถเลือกสรรสิ่งของต่าง ๆ ไปจัดแสดง ในลักษณะที่ปัจุบันเรียกกันว่าจัดนิทรรศการ ในรูปแบบต่าง ๆ ที่นับว่าก้าวหน้าล้ำสมัย ข้อมูลมีทั้งที่ป็นเอกสาร แผนที่ แผนภูมิ ภาพเขียน ของจริง และคำบรรยาย อันล้วนเต่ทำให้หยั่งเห็นภาพรวม และความเคลื่อนไหวของบนมืองและชาวมือง

ซึ่งเกี่ยวโยงอยู่กับบรรดาข้อมูลนั้น ๆ นอกจากนี้สิ่งที่ลือไปจัดแสดงต่างสะท้อนให้ห็น สภาพการณ์ด้านทรัพยากรธรรมชาติของมืองสขลา เห็นศักยภาพในการสรรหาและใช้ทรัพยากรเหล่านั้นของชาวเมือง เห็นภาวะเศรษฐกิจตลอดจนวิถีดำรงชีพของชาวพื้นเมือง อันสอดคล้องกับทรัพยากร ข้อจำกัดด้านเทคนิควิธีและวัฒนธรรมพื้นบ้านเป็นเครื่องบ่งซื้ ถึงความนำสมัยในอดีต ดังเนื้อความใบบอกตอบกลับ ดังนี้

ข้าพระพุทธเจ้า เจ้าพระยาวิเชียรคีรี ศรีสมุทรวิสุทธิศักดามหาพิชัย สงครามรามภักดีอภัยพิริยบรากรมพาหุ ผู้สำเร็จราชการเมืองสวขลา จะบอกมาท่านออกพันนายเวน ขอได้นำขึ้นกราบเรียน พณหะวเจ้าท่านลูกขุนศาลาทราบ ด้วยมีท้องตราลงวันอาทิตนย์ ส่งชื่อสิ่งของออกไปถึงข้าพพระพุทธเจ้ากรมการในท้องตรานั้นว่า มีพระบรมราชโองการมาพระบัณฑูรสุรสิ่งหนาถดำรัศเหนือเกล้าเหนือกระหม่อม สั่งว่า พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกย์เปนพระประฐมราชวงษ์ ทรงประดิษฐานกรุงรัตนโกสินทร์  มหินรายสุทธยาณปากน้ำตะวันอออก

ได้ฝังหลักเมืองในวันอาทิตย์เดือนหกขึ้นสิบค่ำ ปีขารจัตวาศกจุลศักราช 1144 คิดคำนวนปีตามสุริยคติกาลถึงวันศุกร์เดือนหก ขึ้นสี่ค่ำปีมเมียจัตวาศกจุลศักราช 1244 ประจบครบร้อยปีถ้วนบริบูรณ์ ควรพระบรมวงศานุวงศ์ และเสนาบดีข้าราชการผู้ใหญ่ผู้น้อยผู้สำเร็จราชการเมือง เอก โท ตรี จัตวารภก ถึงพระเดช พระคุณ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ซึ่งเป็นพระประฐมบรมมหาราชาธิราช สมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ซึ่งได้ดำรงรักษาราชประเพณีวงศ์ สนองพระองค์แห่งสมเด็จพระประฐมบรมมหาราชาธิราชผู้ต้นตระกูล

ทรงพระราชดำริว่า ทุกวันนี้การค้าขายให้บ้านเมืองเกิดผลกิดประโยชน์จริญขึ้นยิ่งกว่าแต่ก่อนทุกเมือง ควรผู้สำเร็จราชการเมืองเอก โทตรี จัตวา จัดหาสิ่งของต่างๆ ซึ่งเป็นพืชพรรค์เพาะปลูกอันเกิดขึ้นแลเป็นอยู่ในบ้านเมืองซึ่งเป็นที่เลี้ยงชีวิตราษฎร พลเมืองทั้งปวง เครื่องมือซึ่งจะประกอบการเหล่านั้นทั้งเครื่องอาวุธทุกอย่าง

สิ่งของซึ่งทำขึ้นด้วยฝีมือใช้อยู่ในเมืองแลขายไปตางประเทศมาตั้งขึ้นไว้ในที่แห่งหนึ่ง ชาวต่างประเทศจะได้มาดูเห็นสิ่งของทั้งปวงว่าเป็นสิ่งของในประเทศสยามทั้งสิ้น ถ้าข้าพระพุทธิเจ้ากรมการ ทราบความคำประกาศบาญชีย์ชื่อสิ่งของแล้ว ให้มีความยินดีหาของให้ได้สมดังพระราชประสง สิงของซึ่งจัดหาได้ให้ทำหีบประจุฉลากชื่อมาให้

ถูกต้องตามบาญชีย์ และให้มีใบบอกแต่งกรมการคุมภาเข้ามาส่ง ณกรุงทพมหานคร ข้าพระพุทธิเจ้ากรมการได้ทราบเกล้าทราบกระหม่อมตามท้องตรา คำประกาศบาญชีย์รายชื่อสิ่งของนั้นแล้ว และซึ่งทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมให้ข้าพระพุทธิเจ้ากรมการ จัดหาสิ่งของในพื้นบ้านพื้นเมือง ให้ได้ตามพระราชประสงค์นั้น

ข้าพระพุทธิเจ้ากรมการก็มีความยินดีพระเดชพระคุณป็นล้นเกล้าล้นกระม่อม ข้าพพระพุทธิเจ้ากรมการได้รับไสยเกล้าไสกระม่อม ได้จัดหาสิ่งของซึ่งบังเกิดขึ้นในบ้านเมือง และสิ่งของช้าวเมืองทำขึ้นขายไปนอกเมืองและซื้อขายกันในเมือง ได้รายชื่อสิ่งของ 260 สิ่ง ประจุหีบฉลากชื่อในตัวหีบ 50 หีบ ห่อเสื่อแลผูกคาด 38 หอ สัตว์ 2 เท้า 4 เท้าไสยทรง 11 กรง รายชื่อสิ่งของมีแจ้งอยู่ในบาญชีย์ นั้นแล้ว

ข้าพระพุทธิจ้ากรมการได้มอบสิ่งของทั้งนี้ ให้หลวงบริรักษ์มลตรีกรมการคุมภา เข้ามาส่งยังพนักงาน ณ กรุงเทพมหานคร ตามท้องตราซึ่งทรงพระมหากรุณาไปรดเกล้าโปรดกระหม่อมออกไปนั้นแล้ว ควรมิควรแล้วแต่จะทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อม 

ขอบคุณภาพข้อมูล : Aey Sungsuwan