ตำบลฉาง ตั้งเมื่อใดไม่ทราบชัดแต่ในตำบลฉางมีหมู่บ้านต่าง ๆ หลายชื่อ คือ บ้านหนาหว้า บ้านปลักซะเมา บ้านเกาะงา บ้านฉาง บ้านวังบวบ บ้านโพรงจระเข้ บ้านคอกช้าง บ้านทุ่งหม้อแตกบ้านปริก บ้านเลียบบ้านโคกม่วงบ้านโคกนาว สันนิฐานว่า การตั้งชื่อตำบลมาจากชื่อหมู่บ้านหนึ่งในหลายหมู่บ้านนี้ ปัจจุบันบ้านฉางตั้งอยู่หมู่ที่ 5
เรื่องเล่าว่าบ้านนาหว้า เป็นหมู่บ้านดั้งเดิมมีเรื่องเล่าเป็นตำนานว่าเป็นชื่อเพี้ยงมาจากคำว่า"มะเดหวา" ซึ่งเป็นตำแหน่งมเหสีรองของเจ้าเมืองแขกและชื่อตำแหน่งมเหสีเอกว่ามะเดหวีหรือนาทวีแต่สภาพความเป็นจริงในปัจจุบันวัดนาหว้ามีอุโบสถเก่าแก่ สันนิฐานว่ามีอยู่ก่อนกำเนิดกรุงเทพฯ หรือกรุงธนบุรีอาจจะสร้างในสมัยสุโขทัยหรืออยุธยาเพราะมีเครื่องถ้วยชามสังคโลคหลงเหลือเป็นของเก่าอยู่เป็นจำนวนมาก อีกทางหนึ่งสันนิษฐาน ว่าหมู่บ้านนาหว้า มีทุ่งนาหลายพันไร่ มีไม้หว้าหลงเหลือบนหัวนาหรือคันนาทั่วท้องทุ่งปัจจุบันก็มีหลักฐานเหลืออยู่เป็นจำนวนมาก
บ้านปลักชะเมา ตั้งตามชื่อของต้นไม้ และหนองน้ำ(ปลัก) ต้นไม้ใหญ่ชื่อชะเมาขึ้นอยู่ริมปลักมีอยู่ 2 ที่ ที่หนึ่งอยู่ใกล้วัดปลักชะเมา อีกที่หนึ่งระหว่างแดนติดกับทางไปบ้านนาหว้า มีสายมาบ(สายน้ำ) ใหญ่และมีลักษณะเดียวกัน จึงน่าจะตั้งชื่อตามนั้น บ้านปลักชะเมา มีวัด 2 วัน คือ วัดปลักชะเมา พ่อท่านชื่ออินทอง พระมาจากวัดนาหว้าเป็นผู้สร้าง และประดู่หมู่ พ่อท่านอินทองเป็นผู้สร้างเช่นเดียวกันตั้งชื่อตามสภาพภูมิศาสตร์ มีต้นไม้ประดู่ใหญ่หลายต้น เป็นตลาดนัดใหญ่ของเมืองนาทวี ในอดีต ชื่อตลาดนัดประดู่หมู่ (โดโหม)
บ้านเกาะงาประวัติเล่าว่าเป็นหมู่บ้านที่การปลูกงาเป็นพืชสมุนไพรที่ใช้ทำยาจำนวนมาก สมัยก่อนมีการสู้รบกันทหารของเมืองหลวงกับหัวเมืองมีการแข็งข้อมีทหารบาดเจ็บต้องใช้งาเป็นยาสมานแผลพื้นที่ค่อนข้างเป็นที่ลุ่มรอบ ๆ หมู่บ้าน สมัยก่อนน่าจะเป็นเกาะเลยได้ชื่อว่าบ้านเกาะงา
บ้านวังบวบ ชื่อสันนิฐานว่าแปลงมาจาก วังบัว เพราะมีสายน้ำคลองเส้นใหญ่เส้นหนึ่ง เป็นเส้นทางสัญจรของคนค้าขายทางเรือจากเมืองจะนะมานาทวีสมัยก่อน มีโละ(แอ่งน้ำหรือวังหรือบึงใหญ่) ริมคลองมีเนื้อที่ประมาณ 7 ไร่ ชื่อโละวัดเก่าเป็นที่ตั้งวัดมีดอกบัวหลวงขึ้นเต็มบึง ห่างจากโล๊ะไปทางทิศตะวันออกทวนสายน้ำไปประมาณ 1 กิโลเมตร มีวังน้ำวน เป็นที่บรรจบของสายน้ำที่มาจาก เคลียง และมาจากทางทิศตะวันออกควนเขาสระ อีกสายหนึ่ง
มีตำนานเล่าว่าพ่อค้าที่มาจากบ้านสะทิ้งหม้อ (ตำบลหนึ่งในอำเภอสิงหนครในปัจจุบัน) นำหม้อบรรทุกลำเรือมาขายที่เมืองนาทวี มาถูกเกลียวน้ำในวังวนนี้เรือพลิกคว่ำ หม้อแตกเสียหายหมดจึงกำเนิดชื่อหมู่บ้านหนึ่ง ชื่อบ้านทุ่งหม้อแตก เป็นบ้านหมู่ที่ 8 ในปัจจุบัน ส่วนบ้านคอกช้างก็มีตำนานเก่าเล่าขานบ้างเหมือนกันว่าเป็นที่พักช้าง ของเจ้าเมืองจะนะ นาทวีเหมือนกัน ที่โล๊ะวัดเก่าเป็นที่กินน้ำ อาบน้ำช้างแต่ยังหาหลักฐานเพนียดช้างไม่พบ ส่วนหมู่บ้านอื่น ๆ ยังไม่มีคำเล่าขาน คงชื่อตามสัญลักษณ์ คือต้นไม้ เช่น ต้นปริก
กำนันคนแรกของตำบลฉาง คือ ท่านขุนจันทร์ เป็นต้นตระกูลของนามสกุล “จันทรัตน์” ในปัจจุบันรุ่นต่อมาคือ กำนันเปลี่ยน ติ้วสุย (อนันตโสภาจิต) นายแสดง สุวรรณนิล ผู้ใหญ่บ้านหมู่ที่ 2 รักษาการระยะหนึ่ง กำนันสนิท ชายะพันธุ์ ปัจจุบัน กำนันมานิจ ศิริประภา การตั้งชื่อตำบลฉางนั้น มาจาก ฉาง เปรียบเสมือนยุ้งข้าวที่มีความอุดมสมบูรณ์เป็นเหล่งอาหารของเมืองจะนะในอดีต
ขอบคุณภาพข้อมูล: องค์การริหารส่วนตำบลฉาง
ตำนานเล่าขานบ้านเขาพระ อ.รัตภูมิ จ.สงขลา
19 พฤษภาคม 2567 | 54เจดีย์แห่งศรัทธา เจดีย์สมเด็จเจ้าเกาะยอ กับประเพณีแห่ผ้าขึ้นเขากุฏิ
19 พฤษภาคม 2567 | 53อุโบสถวัดดีหลวงใน ร่องรอยความเจริญของพุทธศาสนาบนคาบสมุทรสทิงพระ ในสมัยอยุธยา
19 พฤษภาคม 2567 | 61บ้านคูน้ำรอบ หมู่บ้านที่เป็นเกาะหนึ่งเดียวในอำเภอจะนะ
12 พฤษภาคม 2567 | 192อุโมงค์เบตงมงคลฤทธิ์ อุโมงค์ลอดภูเขาแห่งแรกของไทย
12 พฤษภาคม 2567 | 159รู้จัก...กริชสกุลช่างสงขลา ศราตราวุธศักดิ์สิทธิ์ สะท้อนความเชื่อ-อัตลักษณ์ของคนใต้
12 พฤษภาคม 2567 | 140ย้อนรอย 3 เรือบรรทุกขนาดใหญ่ ถูกพายุพัดเกยตื้นชายหาดชลาทัศน์-แหลมสนอ่อน
5 พฤษภาคม 2567 | 245รู้หรือไม่ ศาลาท้าวมหาพรหม ตั้งอยู่บนเขาชุมสักภายในสวนสาธารณะหาดใหญ่
5 พฤษภาคม 2567 | 232