วันนี้ขอกล่าวถึงเรื่องราวราชวงศ์จักรีที่มีต่อสงขลาซึ่งตั้งแต่ครั้งรัชกาลที่1 ปฐมบรมกษัตริย์แห่งราชวงศ์จักรีทุกพระองค์ทรงพัฒนาหัวเมืองสงขลามาอย่างต่อเนื่อง แต่ในหัวข้อนี้จะกล่าวถึงในส่วนที่กษัตริย์ราชวงศ์จักรี ที่เสด็จประพาสสงขลา ตามหลักฐานวันเวลาดังนี้
1. พระบาทสมเด็จพระจอมกล้าเจ้าอยู่ พร้อมด้วยพระบรมวงศานุวงศ์ฝ่ายหน้าฝ่ายใน ข้าราชบริพารเสด็จประพาสเมืองสงขลา เมื่อวันที่ ๒๐ สิงหาคม ๒๔๐๒ ตรงกับวันเสาร์ แรม๗ค่ำ เดือน ปีมะแม ได้เสด็จวัดกลาง ซึ่งเจ้าพระยาวิเชียรคีรี(บุญสังข์) กำลังทำการบูรณะปฏิสังขรณ์อยู่ ทอดพระเนตรเห็นฐานพระอุโบสถต่ำ จึงรับสั่งว่าฐานพระอุโบสถต่ำเหมือนอยู่ในที่ลุ่ม ส่วนฐานพระวิหารและศาลาการเปรียญทำสูง ไม่ถูกลักษณะเจ้าพระยาวิเชียรคีรี กราบบังคมทูลพระกรุณาว่า ตามดวามรู้เห็นของข้าพระพุทธเจ้าว่า พระอุโบสถหมือนองค์พระพุทธเจ้าประทับนั่ง ศาลาการเปรียญและพระวิหารเหมือนพระอัครสาวกทั้งสอง เข้าเฝ้ายืนถวายบังคม
จึงสร้างวัตถุทั้ง 3 นั้นให้มีพื้นฐานสูงต่ำตามอาการที่เห็นด้วยเกล้าดังนี้ ตรัสตอบว่า เมื่อสร้างพระอุโบสถให้ฐานต่ำ พระอุโบสถมีอาการเหมือนลอยอยู่ในสระ (เป็นจริงตามพระราชดำรัส เพราะถึงฤดูฝนน้ำท่วมพื้นบริเวณรอบพระอุโบสถบางปีฝนตหนัก เวลารับพระกฐินพระราชทาน ต้องทำสะพานลอยข้ามน้ำรอบพระอุโบสถจึง ทรงโปรดเกล้ๆ ให้สร้างหอไตรปีฎกไว้เป็นตัวอย่างในการที่ใครจะสร้างอุโบสถในกาลต่อไป
หอพระไตรปิฎกนี้ได้รับการปฏิสังขรณ์ในคราวเดียวกับการบูรณะปฏิสังขรณ์พระอุโบสถครั้งใหญ่ ซึ่งปรากฎอยู่ในบัดนี้ หอพระไตรปิฏกนี้นิยมเรียกว่า "หอไตรพระจอม" เสด็จครั้งนี้ประทับแรมอยู่สงขลา 7 ราตรี เสด็จกลับวันที่ 27 สิงหาคม พ.ศ. 2502
2. พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เสด็จประพาสเมืองสงขลาหลายครั้งพร้อมด้วยพระบรมวงศานุวงศ์ฝ่ายหน้าฝ่ายในและข้าราชบริพารเนื่องด้วยเป็นเมืองชายทะเลและช่ยแดนพระราชอาณาจักร ทรงติดต่อกับเจ้าบ้านผ่านเมืองต่าง ๆ ได้สะดวก ครั้งนี้เสด็จวัดมัชณิมาวาส วันที่ 20 กรกฎาคม พ.ศ.2432 วันที่ 14 มิถุนายน 2433 พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เสด็จวัดมัชฌิมาวาส มีสัปบุรุษถวายของ ได้พระราชทานเงินแจกสัปบุรุษและนักเรียน แล้วเสด็จเข้าสู่พระอุโบสถ ซึ่งมีพระภัทรธรรมธาดาและพระสงฆ์รับเสด็จ พระราชทานเงินในการปฏิสังขรณ์๓ชั่ง พระสงฆ์องค์ละ 4 บาท มีพระราชดำรัสถามความสุขทุกข์กับพระภัทรธรรมธาดาพอควร แล้วเสด็จกลับ
วันที่ 9 สิงหาคม พ.ศ. 2493 พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เสด็จกลับจากประพาสชวา ทรงแวะเยี่ยมวัดมัชฒิมาวาส พระราชทานงินแก่พระสงฆ์แล้วเสด็จกลับผ่านวัดดอนแย้
วันที่ 27 มิถุนายน พ.ศ. 2441 พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เสด็จวัดมัชฒิมาวาส มีพระรัตนมุนี เจ้าคณะมณฑลเพิ่งออกและจำพรรษาอยู่ที่วัดดอนแย้ และพระครูรัตนโมลี พระครูวิสุทธิโมลี คอยรับเสด็จอยู่ด้วย พระราชทานมูลค่าปัจจัยแก่สงฆ์ที่รับเสด็จ และแจกแก่อุบาสกอุบาสิกาด้วย
วันที 27 พฤษภาคม พ.ศ. 2443 พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เสด็จวัดมัชฌิมาวาส มีพระศิริธรรมมุนี (ม่วง รตนธโช) วัดท่าโพธิ์ จังหวัดนครศรีธรรมราช มาเป็นประธานรับสด็จ พระสงฆ์สวดชัยมงคลคาถาถวายพระพร และนักเรียนร้องคำฉันท์ถวายชัยมงคลด้วย แล้วเสด็จเข้าสู่พระอุโบสถ มีพระราชปฏิสันถารกับพระราชาคณะตามสมควรแล้วเสด็จพระราชดำเนินกลับ
3.พระมาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้ำเจ้าอยู่หัว มีแต่คำบอกเล่าว่าเคยตามเสด็จพระพุทธเจ้าหลวงมาสงขลาเมื่อยังทรงเป็นพระหน่อ (พระหน่อ เป็นคำเรียกพระราชโอรสที่ยัง
ทรงพระเยาว์ และจะได้ทรงสืบราชสมบัติต่อจากพระราชบิดา)และเสด็จอีกครั้งในการถือน้ำพระพิพัฒน์สัตยากองเสือป่ามณฑลนครศรีธรรมราช
4.พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว พร้อมด้วยสมเด็จพระนางเจ้ารำไพพรรณีพระบรมราชินี เสด็จสงขลา และพระบรมวงศานุวงศ์ ข้าราชบริพาร ที่พระวิหารวัดมัชฌิมาวาสพลับพลารับเสด็มาทรงบำเพ็ญพระราชกุศลเฉลิมพระชนมพรรษา ในปี พ.ศ.2476
5 พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์พระบรมราชินีนาถ เสด็จประพาสทรงเยี่ยมราษฎรภาคใต้ เมื่อ พ.ศ. 2502 ได้เสด็จวัดมัชฌิมาวาส ทรงบำเพ็ญพระราชกุศลทักษิณานุปทานอุทิศถวายสมเด็จพระศรีสวรินทราบรมราชเทวี พระพันวัสสาอัยยิกาเจ้า และสมเด็จพระราชบิดา โดยประชาชนจังหวัดสงขลาทูลเกล้าฯ ถวายผ้าไตร ในวันที่ 18 มีนาคม 2502
6.สมเด็จพระบรมโอรสาธิราช เจ้าฟ้ามหาวชิราลงกรณ์สยามมกุฎราชกุมารเสด็จแทนพระองค์มาทรงยกช่อฟ้าพระอุโบสถวัดมัชฌิมาวาส วันที่ 29 สิงหาคม 2516
อ้างอิงข้อมูลบทความ : Aey Sungsuwan
ย้อนชมภูมิปัญญาการทำขวัญข้าว สู่การสร้างวงเวียนพระแม่โพสพ ศูนย์รวมจิตใจชาวระโนด
8 มิถุนายน 2568 | 567เปิดที่มาชุมชนประวัติศาสตร์ บ้านควนจง (นาหม่อม)
8 มิถุนายน 2568 | 875วิถีมุสลิมบ้านดอนขี้เหล็ก "ประเพณีการทูนพานอาหาร" ที่มีประวัติศาสตร์ยาวนานกว่า 100 ปี
8 มิถุนายน 2568 | 614เปิดตำนาน...ที่มาชื่อบ้านบ่อแดง อ.สทิงพระ
25 พฤษภาคม 2568 | 1,321ของดีของหรอยท่าเลออก ตลาดริมทางของผู้สัญจรผ่าน ณ สามแยกบ่อทราย (ปากรอ)
25 พฤษภาคม 2568 | 3,642ตำนานทวดเข้...ทวดขุนดำ-ทวดแขนลาย แห่งสายน้ำคลองท่าม่วง อ.ควนเนียง
25 พฤษภาคม 2568 | 2,202ร่องรอยจากอดีต พิพิธภัณฑ์วัดท่าช้าง(บางกล่ำ)
18 พฤษภาคม 2568 | 935เจ้าบ่าวน้อยแห่งควนเขาสูง : วีรบุรุษชุมชนท้องถิ่น บ้านพรุเตาะ ต.ทุ่งใหญ่
18 พฤษภาคม 2568 | 2,376