หางานหาดใหญ่ หาดใหญ่ ชัดทุกเรื่องเมืองหาดใหญ่ สงขลา อับเดตข่าวหาดใหญ่ Hatyaifocus สาวสวยหาดใหญ่ หนุ่มหล่อหาดใหญ่

เมื่ออาทิตย์ที่ผ่านมา หาดใหญ่โฟกัสได้มีการนำเสนอเรื่องราวประวัติศาสตร์เมืองหาดใหญ่ ซึ่งเกี่ยวข้องกับประวัติที่มาชื่อหมู่บ้านทั้ง 10 หมู่บ้าน ภายในเขตอำเภอหาดใหญ่ จังหวัดสงขลา ทั้งนี้ยังคงเหลืออีก 19 หมู่บ้านที่เรายังไม่ได้เอ่ยถึง วันนี้เราจึงถือโอกาสนำเรื่องราวการก่อเกิดที่มาชื่อหมู่บ้านที่เหลือมาให้ท่านผู้อ่านทุกท่าน ผ่านการบันทึกเรื่องราวของ "คุณคุณาพร ไชยโรจน์" บุคคลผู้มีความรู้และความเชี่ยวชาญด้านประวัติศาสตร์ ที่เกี่ยวข้องกับเมืองหาดใหญ่และสงขลาเป็นอย่างดี

ก่อนอื่นต้องขอย้อนไปถึงปัจจัยการตั้งชื่อบ้านเมืองของประเทศไทย ซึ่งเกือบทุกชุมชนมักจะนำเอา สภาพภูมิศาสตร์ สภาพแวดล้อม ภูมิประเทศ บุคคลสำคัญ และประวัติศาสตร์เรื่องเล่า มาดัดแปลงผสมผสานเพื่อตั้งชื่อถนนหนทาง ชื่อชุมชน ชื่อหมู่บ้าน หรือแม้กระทั่งชื่อจังหวัด ดังที่เราได้เห็นกันดังเช่นทุกวันนี้ ยกตัวอย่างใกล้ๆ ตัว อาทิเช่น "อำเภอหาดใหญ่" ชื่อนี้มีที่มาจากลักษณะของภูมิประเทศ หลักฐานแรก คือ สภาพหาดทรายใหญ่ บริเวณริมคลองอู่ตะเภา ที่ถูกบันทึกเอาไว้ในพงศาวดารเมื่อครั้งสมัยรัชกาลที่ 4 หลังจากนั้นเมื่อความเจริญเข้ามา ชาวบ้านได้ขุดดินทรายบริเวณนั้น เพื่อไปก่อสร้างบ้านเรือน จนหาดทรายใหญ่สูญหายไปในที่สุด หลักฐานที่สอง คือ พื้นที่หาดใหญ่ในสมัยก่อน จะมีต้นมะหาดขนาดใหญ่อยู่ ชาวบ้านและพ่อค้าแม่ค้าใช้เป็นที่หลบฝนหลบแดด ผู้คนจึงเรียกชื่อพื้นที่บริเวณนี้ว่า "หาดใหญ่" เราจะเห็นได้ว่าทั้งสองที่มา จะมาจากคำบอกเล่าเกี่ยวกับสภาพภูมิศาสตร์ของเมืองหาดใหญ่ในสมัยก่อนแทบทั้งสิ้น เช่นเดียวกันกับชื่อที่มาของ 19 หมู่บ้านที่เราจะนำเสนอดังต่อไปนี้

1. บ้านเกาะหมี หมู่ที่ 11 ตำบลคลองแห อำเภอหาดใหญ่ จังหวัดสงขลา ตามคำบอกเล่าของชาวบ้านเล่ากันว่า แรกเริ่มเดิมทีหมู่บ้านแห่งนี้ ยังคงเป็นป่ารกทึบและมีสัตว์ป่าอยู่อาศัยเป็นจำนวนมาก โดยเฉพาะตรงบริเวณที่เป็นเกาะซึ่งตั้งอยู่ริมทุ่งนา ปรากฏเป็นเรื่องเล่ามาตั้งแต่ครั้งอดีตว่า แต่เดิมเคยมี "หมีป่าขนาดใหญ่" ตัวหนี่ง ได้ตะปบและกัดชาวบ้านจนถึงแก่ความตายที่เกาะแห่งนี้ ชาวบ้านจึงเรียกกันว่า “บ้านเกาะหมี” เพื่อระลึกว่าครั้งหนึ่งเคยมีหมีใหญ่ที่ดุร้ายฆ่าคนตาย ณ เกาะแห่งนี้มาก่อน

2. บ้านบางแฟบ หมู่ที่ 2 ตำบลควนลัง อำเภอหาดใหญ่ จังหวัดสงขลา ตามคำบอกเล่าของชาวบ้านเล่ากันว่า แต่เดิมภายในบริเวณดังกล่าวเคยมี “ต้นแฟบ” ขึ้นอยู่อย่างมากมาย (ต้นแฟบ เป็นต้นไม้ยืนต้นเล็กๆสูงราวๆ 2 เมตร ผลมีลักษณะแบนๆ โดยมีรสเปรี้ยว) ชาวบ้านจึงเรียกชื่อหมู่บ้านตามต้นแฟบที่มีมากว่า “บ้านบางแฟบ”

3. บ้านม่วงค่อม หมู่ที่ 5 ตำบลควนลัง อำเภอหาดใหญ่ จังหวัดสงขลา ตามคำบอกเล่าของชาวบ้านเล่ากันว่า แต่เดิมหมู่บ้านแห่งนี้มีวัดอยู่แห่งหนี่ง อันถือเป็นศูนย์รวมทางจิตใจของชาวบ้านละแวกนี้ และที่วัดแห่งนี้ยังมีต้นมะม่วงใหญ่อยู่ต้นหนึ่งที่งอกและเติบใหญ่ แต่ลักษณะไม่เป็นปกติเหมือนต้นมะม่วงทั่วๆไป กล่าวคือ มะม่วงต้นดังกล่าวงอก และค่อยๆค่อมลงสู่พื้นดิน ชาวบ้านจึงเรียกชื่อของหมู่บ้านว่า “บ้านม่วงค่อม”

4. บ้านพรุ หมู่ที่ 1,2,3,4 ตำบลบ้านพรุ อำเภอหาดใหญ่ จังหวัดสงขลา ตามคำบอกเล่าของชาวบ้านเล่าต่อๆกันว่า แต่เดิมหมู่บ้านแห่งนี้ยังมีลักษณะเป็นพรุขนาดใหญ่ แม้แต่ถนนหนทางก็ยังมีลักษณะที่ดินเป็นโคลนตม ซึ่งบางครั้งชาวบ้านก็เดินจมพรุ จนต้องเสียเวลาในการดึงเท้าออกจากโคลนตมเป็นเวลานาน โคลนในลักษณะนี้เองที่ชาวบ้านเรียกกันว่า “โพระ” ครั้งกาลต่อมามีชาวบ้านจากต่างถิ่นเข้ามาอยู่อาศัยในบริเวณดังกล่าวมากขึ้น จึงได้ตั้งชื่อหมู่บ้านที่ตนอยู่อาศัยว่า “บ้านโพระ” ต่อมาจึงเพี้ยนมาเป็น “บ้านพรุ” ดังปัจจุบัน

5. บ้านหูแร่ หมู่ที่ 3 ตำบลทุ่งตำเสา อำเภอหาดใหญ่ จังหวัดสงขลา ตามคำบอกเล่าของชาวบ้านเล่ากันว่า แต่เดิมบริเวณสถานที่ตั้งหมู่บ้านมีเหมืองแร่ตั้งอยู่ โดยเฉพาะบริเวณมุมของเหมืองแร่จึงเรียกชื่อหมู่บ้านว่า “บ้านหูแร่” ตราบปัจจุบัน

6. บ้านทุ่งงาย หมู่ที่ 6 ตำบลทุ่งใหญ่ อำเภอหาดใหญ่ จังหวัดสงขลา ตามคำบอกเล่าของชาวบ้านเล่ากันว่า "บ้านทุ่งงาย" แต่เดิมนั้นยังเป็นหมู่บ้านที่ยังตั้งอยู่ในทุ่งนาและมี "ต้นงาย" ขึ้นอยู่อย่างหนาแน่น ชาวบ้านมักเรียกกันว่า "ป่างาย" ต่อมาจึงเรียกชื่อหมู่บ้านแห่งนี้ว่า "บ้านทุ่งงาย"

7. บ้านท่าข้าม หมู่ที่ 3 ตำบลท่าข้าม อำเภอหาดใหญ่ จังหวัดสงขลา ตามคำบอกเล่าของชาวบ้านเล่ากันว่า แต่เดิมภายในบริเวณหมู่บ้านดังกล่าวยังมีคลองขนาดใหญ่ ครั้งชาวบ้านต้องการเดินทางเข้าในเมืองหาดใหญ่ยามใดก็ตาม จำต้องข้ามคลองดังกล่าวเสมอๆ จนชาวบ้านเรียกกันติดปากว่า “บ้านท่าข้าม” ดังปัจจุบัน

8. บ้านคลองแห หมู่ที่ 3 ตำบลคลองแห อำเภอหาดใหญ่ จังหวัดสงขลา ตามคำบอกเล่าของชาวบ้านเล่ากันว่า แต่เดิมมีขบวนแห่ฆ้องขนาดใหญ่ผ่านเข้าสู่บริเวณดังกล่าว ชาวบ้านจึงเรียกกันติดปากว่า "คลองแห่ฆ้อง" หรือ "คลองฆ้องแห่" ต่อมาจึงเพี้ยนเป็น "บ้านคลองแห" ดังปัจจุบัน แต่ก็มีบางคนแสดงความคิดเห็นว่า เหตุที่ได้ชื่อว่า "บ้านคลองแห" อาจจะเป็นเหตุสืบเนื่องมาจากรูปลักษณะของลำคลอง ที่มีรูปร่างลักษณะของแห (อุปกรณ์ในการดักจับปลาชนิดหนึ่ง) ก็เป็นได้

9. บ้านนายด่าน หมู่ที่ 3 ตำบลทุ่งใหญ่ อำเภอหาดใหญ่ จังหวัดสงขลา ตามคำบอกเล่าของชาวบ้านเล่ากันว่า แต่เดิมในสมัยสงครามหมู่บ้านดังกล่าวมีการตั้งด่าน เพื่อสกัดกั้นศัตรูซึ่งเป็นจุดเด่นจนชาวบ้านเรียกกันติดปากว่า "บ้านนายด่าน"

10. บ้านควนลัง หมู่ที่ 3 ตำบลควนลัง อำเภอหาดใหญ่ จังหวัดสงขลา ตามคำบอกเล่าของชาวบ้านเล่ากันว่า แต่เดิมบริเวณดังกล่าวยังมี "ควน" อันเป็นเนินดินเตี้ยๆซึ่งชาวบ้านเชื่อกันว่ามีสิ่งศักดิ์สิทธิ์สถิตอยู่ภายใน ชาวบ้านในบริเวณดังกล่าวจึงร่วมกันสร้างศาลเจ้าขึ้นเรียกกันว่า "หลักตาลัง" และเรียกชื่อหมู่บ้านแห่งนี้ว่า "บ้านควนลัง"

11. บ้านท่านางหอม หมู่ที่ 5 ตำบลน้ำน้อย อำเภอหาดใหญ่ จังหวัดสงขลา ตามคำบอกเล่าของชาวบ้านเล่ากันว่า แต่เดิมหมู่บ้านแห่งนี้มีลำคลองธรรมชาติอันใช้เป็นเส้นทางสัญจรไปมา รวมทั้งมีสถานที่เทียบเรืออันเรียกว่า "ท่า" และที่ท่าแห่งนี้เอง มีสาวสวยผมยาวอยู่นางหนึ่ง ยามใดก็ตามที่นางเดินผ่านจะได้กลิ่นหอมจากกายของนาง ซึ่งนางผู้นี้เองจะมาลงเรือที่ท่าแห่งนี้เป็นประจำ ชาวบ้านจึงเรียกกันติดปากว่า "ท่านางหอม" และเรียกชื่อหมู่บ้านว่า "บ้านท่านางหอม"

12. บ้านคลองเปล หมู่ที่ 6 ตำบลคอหงส์ อำเภอหาดใหญ่ จังหวัดสงขลา ตามคำบอกเล่าของชาวบ้านเล่ากันว่า แต่เดิม ณ หมู่บ้านแห่งนี้ยังมี "นางเลือดขาว" ที่สวยงามมาก ซึ่งนางจะเดินทางมาอาบน้ำที่ลำธารบริเวณดังกล่าวเป็นประจำ นางเลือดขาวได้ผูกเปลเอาไว้กับสายน้ำที่ลำคลองแห่งนี้เป็นประจำ ชาวบ้านจำเรียกกันว่า "บ้านคลองเปล" ดังปัจจุบัน

13. บ้านควนเนียง หมู่ที่ 3 ตำบลพะตง อำเภอหาดใหญ่ จังหวัดสงขลา ตามคำบอกเล่าของชาวบ้านเล่ากันว่า แต่เดิมเวลามีการจัดงานในวันสำคัญของที่หมู่บ้านแห่งนี้จะมีเนียง(โอ่ง)โผล่ขึ้นมากลางวัดทุกๆครั้ง และทุกครั้งที่เนียงปรากฏขึ้น เนียงดังกล่าวจะกลิ้งไปตามท้องถนนไปตั้งอยู่บนควน ชาวบ้านในสมัยนั้นจึงเรียกว่า "บ้านควนเนียง" ดังปัจจุบัน

14. บ้านท่าแซ หมู่ที่ 1,2,3,4 ตำบลคลองอู่ตะเภา อำเภอหาดใหญ่ จังหวัดสงขลา ตามคำบอกเล่าของชาวบ้านเล่ากันว่า แต่เดิมหมู่บ้านแห่งนี้มักมีการค้าขายสินค้าซื้อหากันอย่างมากมายจนมีเสียงเซ็งแซ่ไปทั่ว ต่อมาชาวบ้านจึงเรียกชื่อหมู่บ้านดังกล่าวว่า "บ้านท่าแซ่" ครั้งหลังจึงเรียกเพี้ยนว่า "บ้านท่าแซ" ดังปัจจุบัน

15. บ้านโป๊ะหมอ หมู่ที่ 7 ตำบลบ้านพรุ อำเภอหาดใหญ่ จังหวัดสงขลา ตามคำบอกเล่าของชาวบ้านเล่ากันว่า ในสมัยก่อนในพื้นที่บริเวณนี้มีหมอรักษาโรคตนหนึ่ง ซึ่งมีความเชี่ยวชาญและเก่งมาก ชาวบ้านเรียกท่านว่า "โปหมอ" โดยเวลาชาวบ้านเกิดอาการเจ็บป่วย ก็มักนิยมที่จะเดินทางไปให้โปหมอรักษาให้ ต่อมาชาวบ้านเรียกเพี้ยนไปเป็น "โป๊ะหมอ" และเรียกชื่อหมู่บ้านดังกล่าวว่า "บ้านโป๊ะหมอ"

16. บ้านหินเกลี้ยง หมู่ที่ 6 ตำบลท่าข้าม อำเภอหาดใหญ่ จังหวัดสงขลา ตามคำบอกเล่าของชาวบ้านเล่ากันว่า แต่เดิมมีหินใหญ่ก้อนหนึ่งกลิ้งมาติดอยู่ที่หน้าหมู่บ้าน ครั้งกาลต่อมาหินก้อนนั้นเริ่มเกลี้ยงขึ้นทุกวัน จนชาวบ้านนำไปตั้งเป็นชื่อของหมู่บ้านว่า "บ้านหินเกลี้ยง"

17. บ้านท่าจีน หมู่ที่ 7 ตำบลน้ำน้อย อำเภอหาดใหญ่ จังหวัดสงขลา ตามคำบอกเล่าของชาวบ้านเล่ากันว่า ในบริเวณหมู่บ้านแห่งนี้มี "ท่าเทียบเรือขนาดเล็ก" อยู่หนึ่งแห่ง ชาวบ้านของที่นี่ส่วนใหญ่เป็นคนจีน โดยมีอาชีพเป็นช่างเหล็ก เมื่อเดินทางไปซื้อเหล็กได้ที่ไหนก็จะลากผ่านท่าแห่งนี้ ชาวบ้านก็เรียกกันติดปากว่า "ท่าจีนลากเหล็ก" แต่รู้สึกว่าชื่อดังกล่าวจะยาวไป ชาวบ้านเลยตัดเสียให้สั้นลงเพียงชื่อ "บ้านท่าจีน"

18. บ้านคลองหวะ หมู่ที่ 7 ตำบลคอหงส์ อำเภอหาดใหญ่ จังหวัดสงขลา ตามคำบอกเล่าของชาวบ้านเล่ากันว่า แต่เดิมมีลำคลองอยู่สายหนึ่งไหลผ่าน ลำคลองสายนี้เองที่มีฝูงปลาอยู่อาศัยอย่างชุกชุม วันหนึ่งชาวบ้านช่วยกันดักจับปลาได้เป็นปริมาณมาก เมื่อนำไปแจกแล้วก็ยังไม่หมด จนชาวบ้านต้องตัดสินใจเอามีดหวะ (ผ่า) ที่ปลาชนิดนั้นๆที่นี่ จนชาวบ้านเรียกกันติดปากว่า "บ้านคลองหวะ" จวบจนปัจจุบัน

19. บ้านคลองเรียน หมู่ที่ 4 ตำบลหาดใหญ่ อำเภอหาดใหญ่ จังหวัดสงขลา ตามคำบอกเล่าของชาวบ้านเล่ากันว่า แรกเริ่มเดิมทีนั้นหมู่บ้านแห่งนี้ชาวบ้านมักที่จะเรียกกันติดปากเสมอๆว่า "บ้านคลองเวียน" สืบเนื่องมาจากวัดอันถือเป็นศูนย์รวมจิตใจของชาวบ้าน ที่นี่ในอดีตเคยมีคลองเวียนรอบวัด ชาวบ้านจึงตั้งชื่อวัดตามลักษณะของคลองว่า "วัดคลองเวียน" และเรียกชื่อหมู่บ้านของตนว่า "บ้านคลองเวียน" ครั้งหลังจึงเรียกเพี้ยนกันเป็น "บ้านคลองเรียน" จวบจนปัจจุบัน

เป็นอย่างไรกันบ้างสำหรับตำนานที่มาของ 19 หมู่บ้านในเขตอำเภอหาดใหญ่ อันเป็นเรื่องเล่าที่เล่าต่อๆ กันมาเป็นเวลาหลายชั่วอายุคน และถูกรวบรวมโดย "คุณาพร ไชยโรจน์" ผู้ที่มีความรอบรู้ด้านประวัติศาสตร์เมืองหาดใหญ่ แต่เรื่องเล่าในแต่ละพื้นที่ก็อาจผิดเพี้ยน และมีตำนานเรื่องเล่าหลากหลายเรื่องราวที่แตกต่างออกไป แต่ทั้งหมดทั้งมวลคือเรื่องราวสั้นๆ ที่เราได้หยิบยกมาให้ผู้อ่านได้เพลิดเพลินและได้ความรู้เกี่ยวกับที่มาของบ้านเกิดของเรา