ประเพณี คือ สิ่งที่เชื่อถือ และยึดเป็นแนวปฏิบัติสืบต่อกันมาในสังคมสังคมหนึ่ง จนเป็นแบบแผน ขนบธรรมเนียม หรือจารีต ในสงขลาบ้านเรามีประเพณีต่าง ๆ มากมาย ในแต่ละท้องที่ ต่างตำบล ต่างอำเภอ ก็จะมีประเพณีที่มีความเหมือนกันบ้าง ต่างบ้าง และอาจจะมีความคล้ายคลึงกันในความเชื่อและการปฏิบัติ
ในตำบลตะเครียะ อำเภอระโนด จังหวัดสงขลา ชาวบ้านที่นี่มีความผูกพันธ์กับสายน้ำ ลำคลอง ทะเล มาอย่างยาวนาน ทำให้เกิดประเพณีการบูชาเทพีแห่งน้ำและปฏิบัติสืบทอดกันมา ประเพณีที่ว่านั้นก็คือการลอยแพสะเดาะเคราะห์ เป็นพิธีกรรมความเชื่อของชาวบ้าน ว่าพระแม่คงคาเทพีแห่งน้ำ สามารถช่วยเหลือพวกเขาให้พ้นจากทุกข์ภัยไข้เจ็บ และภัยพิบัติต่าง ๆ เป็นการส่งเคราะห์ร้าย และยังเชื่ออีกว่ารักษาอาการเจ็บป่วยได้
จากคำเล่าขาน เล่าต่อกันมาว่า ประเพณีลอยแพสะเดาะเคราะห์ เป็นการทำบุญอุทิศส่วนกุศลให้กับผู้มีพระคุณ นั่นก็คือ เทพเจ้าแห่งปฐพีและเทพเจ้าแห่งวารี ซึ่งทำให้ผู้คนได้อยู่อาศัยและทำมาหากิน ทั้งบนดินและในน้ำ ซึ่งในช่วงแรก (ไม่สามารถระบุใดว่าเกิดครั้งแรกเมื่อใด ที่น่าจะเกินกว่า 100 ปี) ชาวบ้านจะต่างคนต่างทำพิธีเป็นของตัวเอง คล้ายการลอยกระทงของที่อื่นทั่วไป แต่ต่อก็ทำเป็นแพ ตกแต่งอย่างสวยงาม และทำร่วมกันในชุมชน
ประเพณีลอยแพสะเดาะเคราะห์ ชาวบ้านที่ตำบลตะเครียะ จะเรียกว่า ส่งเภา หรือ ส่งแพ เป็นการส่งโรคภัยไข้เจ็บหรือสิ่งไม่ดีไปให้พ้นจากหมู่บ้าน และยังเป็นการบูชาสิ่งศักดิ์สิทธิ์ ด้วยการส่งเสบียงอาหารลงไปในแพอีกด้วย ชาวบ้านจะทำกันในช่วงที่เว้นว่างจากการทำนา โดยใช้วันที่ 1 มกราคม ของทุกปี และจัดกันที่วัดวารีปาโมกข์ ต.ตะเครียะ อ.ระโนด จ.สงขลา
ในวันสมโภชแพ ชาวบ้านจะไปรวมตัวกันที่วัดวารีปาโมกข์ แต่ละคนจะนำข้าวสารอาหารแห้ง ดอกไม้ ธูป เทียน ตัดเล็บ ตัดผม (คล้ายการลอยกระทง) บรรจุลงในกระทงหรือถุง อธิษฐาน ในวันนั้นภายในงานก็จะมีการแสดงมหรสพความบันเทิง เมื่อถึงเวลาหมอครูก็จะทำพิธี นำเครื่องบวงสรวงและของที่ชาวบ้านเตรียมมาใส่ลงไปในแพ เมื่อเสร็จการบวงสรวง ก็จะจัดขบวนและนำแพลงไปลอยในที่ท่าน้ำ ซึ่งเป็นท่าน้ำบริเวณวัดที่น้ำสามารถไหลลงทะเสสาบสงขลาได้ ระหว่างทางที่นำแพไปลอยก็จะมีการร้องรำทำเพลงกันอย่างสนุกสนาน
ขอบคุณภาพและข้อมูล : สำนักงานวัฒนธรรมจังหวัดสงขลา
ย้อนชมภูมิปัญญาการทำขวัญข้าว สู่การสร้างวงเวียนพระแม่โพสพ ศูนย์รวมจิตใจชาวระโนด
8 มิถุนายน 2568 | 337เปิดที่มาชุมชนประวัติศาสตร์ บ้านควนจง (นาหม่อม)
8 มิถุนายน 2568 | 388วิถีมุสลิมบ้านดอนขี้เหล็ก "ประเพณีการทูนพานอาหาร" ที่มีประวัติศาสตร์ยาวนานกว่า 100 ปี
8 มิถุนายน 2568 | 429เปิดตำนาน...ที่มาชื่อบ้านบ่อแดง อ.สทิงพระ
25 พฤษภาคม 2568 | 882ของดีของหรอยท่าเลออก ตลาดริมทางของผู้สัญจรผ่าน ณ สามแยกบ่อทราย (ปากรอ)
25 พฤษภาคม 2568 | 3,206ตำนานทวดเข้...ทวดขุนดำ-ทวดแขนลาย แห่งสายน้ำคลองท่าม่วง อ.ควนเนียง
25 พฤษภาคม 2568 | 1,877ร่องรอยจากอดีต พิพิธภัณฑ์วัดท่าช้าง(บางกล่ำ)
18 พฤษภาคม 2568 | 766เจ้าบ่าวน้อยแห่งควนเขาสูง : วีรบุรุษชุมชนท้องถิ่น บ้านพรุเตาะ ต.ทุ่งใหญ่
18 พฤษภาคม 2568 | 1,817