แกงเลียงกุ้งสดเป็นเมนูสุดโปรดของยาย ยายมักทำให้ทานบ่อย ๆ ในวัยเด็ก ยายบอกว่ามีประโยชน์มากเลย เป็นของกินที่กินแล้วถ่ายง่าย สบายท้อง (ในตอนนั้นเราเองก็โปรดมาก โปรดเอาไปไกล ๆ) แกงเลียงของยายลงทุนเป็นเงินจำนวนน้อยมาก เพราะผักที่ยายใช้ในการปรุงนั้น ยายเก็บจากริมถนนหรือไม่ก็ริมรั้วบ้านคนอื่น ไม่ว่าจะเป็นตำลึง หัวปลี ผักหวาน และที่ขาดไม่ได้เลยคือ ยอดลำเพ็ง ซึ่งยายมักออกปากใช้ให้ไปเก็บเนื่องจากต้นที่เป็นกอเตี้ย ๆ สามารถตัดได้ง่ายไม่อันตราย เมื่อได้ผักมากพอที่จะแกงได้หนึ่งหม้อ ยายก็จะนำผักพื้นบ้านทั้งหมด มาต้มรวมกันในหม้อที่มีน้ำละลายกะปิอยู่ ตอนเด็ก ๆ จำได้ว่าเป็นเมนูที่เราเองมักปฏิเสธทุกครั้ง เพราะเรารู้สึกว่าทั้งเหม็นกะปิและเหม็นเขียวผัก แต่เมื่อโตขึ้นมา ออกจากบ้านนอกเข้ามาเรียนในตัวเมืิองหาดใหญ่ กลับหาแกงเลียงกุ้งสดในแบบฉบับของคุณยายทานได้ยากมาก
เมื่อพูดถึงแกงเลียงก็จะทำให้นึกถึงตอนที่ตัวเองเดินตามถนนเก็บยอดลำเพ็งไปให้ยาย วันนี้ก็เลยหยิบยกเรื่องของลำเพ็งมาพูดถึงกันเสียหน่อย ยอดลำเพ็งที่ใส่ในแกงนั้น บางที่ก็เรียกลำเท็ง หรือบางคนก็เรียกผักกูดแดง มีชื่อทางวิทยาศาสตร์ว่า "Stenochlaena palustris" ลำต้นจะอยู่บนดินแต่ก็มีความสามารถพิเศษในการเลื้อยพันต้นอื่นได้ด้วยนะ ใบจะยาว เรียว มีสีแดงอมน้ำตาล (แบบนี้จะตัดมาใส่ในแกงเลียงได้) ขอบใบหยักเล็กน้อย ใบแก่จะมีสีเขียวและแข็งกว่าใบสีแดงอมน้ำตาลอยู่นิดหน่อย
รสชาติของยอดลำเพ็งก่อนมาปรุงอาหาร เคยลองเด็ดชิมอยู่ครั้งหนึ่งจำได้ว่าค่อนข้างจืดสนิท ไม่มีรสชาติอะไรเลย นอกจากสากลิ้นเบา ๆ เพราะเด็ดชิมแบบไม่ได้ล้างฝุ่น ตามตำราบอกว่าต้นลำเพ็งมักจะเจริญเติบโตได้ดีในที่ราบลุ่ม ชื้นแฉะ ป่าพรุ หรือขึ้นในสวนมะพร้าว (แต่ตอนเด็กจำได้ว่าเก็บจากริมถนน) ให้ผลผลิตได้ตลอดปี และตำราในอินเทอร์เน็ตยังบอกอีกนะว่า มีสรรพคุณทางสมุนไพร ใช้ใบตำผสมกับดินประสิวดิบเล็กน้อยโปะกระหม่อมเด็กเพื่อแก้ร้อนใน ส่วนต้น ต้มแก้ไข้บางชนิดได้ด้วย
ในแกงเลียงนั้น แม้ลำเพ็งจะเป็นองค์ประกอบน้อย ๆ ของหม้อ แต่ทว่า ปัจจุบันหาแกงเลียงยอดลำเพ็งตามแบบฉบับคุณยายทานได้ยาก...ไม่น้อยเลย
ขอบคุณภาพ : pantip , samunpri
ภาพปก (ภาพประกอบเท่านั้น) : khanpak
ทวดหนิม (พญางูบองหลา) คู่ชุมชนคลองหวะ หาดใหญ่
7 กันยายน 2568 | 324โรงเรียนรัตภูมิชนูปภัมภ์ สู่โรงเรียนควนเนียงวิทยา อดีตโรงเรียนมัธยมแห่งที่ 2 ของอำเภอรัตภูมิ
7 กันยายน 2568 | 345อภินิหาร ตำนานหลวงพ่อคงแห่งวัดป่าขาด ถูกระเบิด - ฟ้าผ่ารอดตายปาฏิหาริย์
7 กันยายน 2568 | 354เปิดประวัติชุมชนชายแดน บ้านควนไม้ดำ สู่บ้านไทย-จังโหลน
31 สิงหาคม 2568 | 768ย้อนรอยชุมชนประวัติศาตร์บ้านโคกเมือง และตำนานทวดหลักเมือง (ควนเนียง)
31 สิงหาคม 2568 | 877จากรากเหง้าสู่ปัจจุบัน : สัมผัสวิถีชีวิตคนโนด ผ่านพิพิธภัณฑ์เมืองระโนด
31 สิงหาคม 2568 | 910“โรงเรียนช่างตัดเย็บเสื้อผ้าสงขลา” สู่วิทยาลัยอาชีวศึกษาสงขลา
24 สิงหาคม 2568 | 910ชุมชนท่องเที่ยว "บ้านหัวนอนวัด" ชุมชนคุณธรรม จิตรกรรมล้ำค่า ศาลาร้อยปี
24 สิงหาคม 2568 | 1,289