ในขณะที่ทุกคนกำลังพูดถึงราชาผลไม้อย่างทุเรียน ก็มีเพื่อนร่วมงานหน้าหมวยคนหนึ่งโผลงขึ้นมาว่า อยากกินผลไม้ที่เปลือกดำ ๆ เปรี้ยว ๆ ทุกคนได้ยินถึงกับนิ่งแล้วนั่งจินตนาการว่าผลไม้ชนิดนั้นคืออะไร และก็ได้ความว่าผลไม้ชนิดนั้น คือ ลูกหยี ผลไม้รสเปรี้ยวอมหวานที่มากไปด้วยสรรพคุณ
ลูกหยี เป็นผลไม้พื้นเมืองภาคใต้ชนิดหนึ่ง ภาคอีสานก็พอมีให้เห็นบ้าง เรียกว่า บักเค็ง ลูกหยีที่เราเรียก ๆ กันนั้น จริง ๆ เขามีชื่อทางพฤกษศาสตร์ว่า Dialium indum linn อยู่ในวงศ์ LEGUMINOSAE (วิชาการไปเนอะ) รับประทานได้เมื่อสุก ลักษณะผลเป็นพวง ผลดิบมีสีเขียว เมื่อสุกเปลือกจะมีสีดำ เนื้อในเป็นสีน้ำตาลรสหวานอมเปรี้ยว แต่นิยมเอามาปรุงรสมากกว่าจะรับประทานสด ๆ ซึ่งทำได้หลายอย่าง เช่น กวน ฉาบน้ำตาล หรือทรงเครื่อง
ผู้รู้บอกว่า ต้นหยี ชอบขึ้นในที่ดอน ป่า หรือเชิงเขา ลักษณะเป็นไม้ยืนต้นขนาดใหญ่ เฉพาะกิ่งใบจะมีใบเป็นชุดกิ่งละ 5-7 ใบ ลักษณะคล้ายใบพิกุล ยาวประมาณ 15 เซนติเมตร กว้าง 5 เซนติเมตร อายุยืนเป็นร้อยปีเลยนะ อีกอย่างกว่าจะออกผลให้เราได้ลิ้มรสีต้องรอจนกว่าต้นหยีมีีอายุ 30 ปีเป็นอย่างน้อย เมื่อให้ผลและถูกเก็บเกี่ยวแล้วจะหยุดให้ผลไปปีหนึ่ง ้เพราะการเก็บเกี่ยวผลต้องใช้วิธีรานกิ่งลงมา เนื่่องจากต้นสูงใหญ่มาก กว่าจะแตกกิ่งใหม่และให้ผลอีกจึงต้องใช้เวลาถึงเป็นปีสองปี
ลักษณะผลของลูกหยี เมื่อดิบจะเป็นสีเขียว เมื่อสุกเปลือกจะเป็นสีดำ เนื้อในสีน้ำตาล ขนาดผลโตเต็มที่เท่าปลายนิ้วชี้ รสหวานอมเปรี้ยว เมล็ดมีสีดำหรือน้ำตาล ลักษณะแบน
การเก็บลูกหยี เมื่อรานกิ่งลงมาแล้ว เด็ดผลออกจากก้าน จากนั้นจึงเอาไปผึ่งแดดให้แห้ง แล้วเอาใส่กระสอบ ฝัดให้เปลือกสีดำกะเทาะออก ใช้กระด้งฝัดเอาเปลือกดำออกจนเหลือแต่เนื้อในสีน้ำตาล นำไปตากแดดอีกครั้งหนึ่ง แต่ถ้าจะรับประทานสดก็เพียงแต่แกะเปลือกสีดำออกก็รับประทานได้แล้ว
ลูกหยี สามารถเอามา รับประทาน สำหรับ บรรเทาอาการเจ็บคอหรือรักษาไอได้ดีมาก บรรเทาอาการไข้หวัด แก้โรคผิดหนัง รักษาแผล บางท่านที่มีลูกอ่อนก็จะรากของต้นหยีมาทำยา เพื่อกระตุ้นการไหลของนมแม่ เปลือกนอกใช้แก้อาการท้องร่วง และยอดอ่อนก็สามารถใช้เป็นยาระบายอ่อน ๆ ได้อีกด้วย
แม้ปัจจุบันลูกหยีจะเป็น ผลไม้ที่หาทานได้ยากมากและราคาค่อนข้างสูง แต่พูดถึงเมื่อไรก็เปรี้ยวปากอยากทานขึ้นมาทุกครั้ง เอาเป็นว่า ต่อให้แพงยังไง ถ้าตามใจปากรับรองว่าสู้ไหว ที่สำคัญ กินแล้วประโยชน์ล้นเหลืออีกด้วย
ขอบคุณภาพและข้อมูล : eggnogkendo1 , OTOP - Buengkan ลูกหยียักษ์ , mysada1
ย้อนชมภูมิปัญญาการทำขวัญข้าว สู่การสร้างวงเวียนพระแม่โพสพ ศูนย์รวมจิตใจชาวระโนด
8 มิถุนายน 2568 | 478เปิดที่มาชุมชนประวัติศาสตร์ บ้านควนจง (นาหม่อม)
8 มิถุนายน 2568 | 540วิถีมุสลิมบ้านดอนขี้เหล็ก "ประเพณีการทูนพานอาหาร" ที่มีประวัติศาสตร์ยาวนานกว่า 100 ปี
8 มิถุนายน 2568 | 566เปิดตำนาน...ที่มาชื่อบ้านบ่อแดง อ.สทิงพระ
25 พฤษภาคม 2568 | 1,015ของดีของหรอยท่าเลออก ตลาดริมทางของผู้สัญจรผ่าน ณ สามแยกบ่อทราย (ปากรอ)
25 พฤษภาคม 2568 | 3,510ตำนานทวดเข้...ทวดขุนดำ-ทวดแขนลาย แห่งสายน้ำคลองท่าม่วง อ.ควนเนียง
25 พฤษภาคม 2568 | 2,074ร่องรอยจากอดีต พิพิธภัณฑ์วัดท่าช้าง(บางกล่ำ)
18 พฤษภาคม 2568 | 891เจ้าบ่าวน้อยแห่งควนเขาสูง : วีรบุรุษชุมชนท้องถิ่น บ้านพรุเตาะ ต.ทุ่งใหญ่
18 พฤษภาคม 2568 | 2,228