"เขาคอหงส์" เทือกเขาและผืนป่าใหญ่แห่งเมืองหาดใหญ่ เป็นเสมือนปอดฟอกอากาศและมลพิษให้แก่ชาวเมืองหาดใหญ่มาเป็นเวลายาวนาน เขาคอหงส์ทอดตัวอยู่ในแนวทิศเหนือ-ใต้ โดยมีพื้นที่ครอบคลุม ตำบลคอหงส์และตำบลทุ่งใหญ่ โดยมีเนื้อที่ประมาณ 13 ตารางกิโลเมตร มีความยาวประมาณ 5.6 กิโลเมตร และบริเวณยอดเขาคอหงส์มีความสูงถึง 371 เมตร ซึ่งมีความสูงกว่าตึกใบหยกอีกด้วย (ตึกใบหยกสูง 328 เมตร)
"เขาคอหงส์" มีประวัติศาสตร์ความเป็นมาที่ไม่แน่นอน ไม่ได้มีการบันทึกเอกสารเกี่ยวกับเขาลูกนี้เสียเท่าไหร่ รู้เพียงว่าปู่ย่าตายายที่เกิดมา ก็เห็นภูเขาลูกนี้ตั้งตระหง่านอยู่ ณ เมืองหาดใหญ่แล้ว จึงไม่ได้มีใครให้ความสำคัญกับเขาลูกนี้เท่าไหร่นัก มีการเล่าต่อๆกันถึงประวัติที่มาของชื่อเขาคอหงส์ว่า เมื่อประมาณกว่าร้อยปีที่แล้ว มีพระภิกษุรูปหนึ่งมีนามว่า "พระหนอน" เป็นพระวัดศาลาหัวยาง อำเภอเมือง จังหวัดสงขลา ได้ไปก่อเจดีย์องค์หนึ่งบนเขาคอหงส์ เชื่อว่าอาจจะเป็นเจดีย์เดียวกันกับเรื่องราว "ควนเจดีย์" ที่ทาง หาดใหญ่โฟกัส ได้เคยนำเสนอไปก่อนหน้านี้ แต่บางคนก็บอกว่าเป็นเจดีย์คนละองค์กัน เนื่องจากเจดีย์โบราณนั้นมีอายุไล่เลี่ย โดยเจดีย์ที่พระหนอนได้ขึ้นไปสร้างบนเขาคอหงส์นั้น เป็นเจดีย์ที่มีการก่อรูปหงส์ล้อมรอบเจดีย์ทั้งสี่ทิศ ต่อมาชาวบ้านจึงขนานชื่อที่นี้ว่า "เจดีย์เขาก่อหงส์" เรียกกันสั้นๆว่า "ก่อหงส์"
ภาษาสำเนียงพื้นเมืองเรียกคำว่า "ก่อหงส์" เป็น "คอหงส์" เมื่อเวลาผ่านล่วงเลยมานานคำว่า "ก่อหงส์" ได้ถูกเรียกผิดเพี้ยนมาเป็น "คอหงส์" เรืิ่อยๆมาจนถึงทุกวันนี้ ซึ่งปัจจุบันเจดีย์และรูปหงส์บนเขาคอหงส์ได้สูญหายไป เหลือเพียงแต่ซากวัตถุก่อสร้างที่พอจะเชื่อถือได้ ด้วยเหตุนี้ตำบลคอหงส์จึงถูกขนานชื่อโดยปริยายว่า "ตำบลคอหงส์" อันเป็นผลสืบเนื่องมาจากประวัติของเขาก่อหงส์นั่นเอง
เขียน: หาดใหญ่โฟกัส
ภาพ: Tannarin Such
ทวดหนิม (พญางูบองหลา) คู่ชุมชนคลองหวะ หาดใหญ่
7 กันยายน 2568 | 49โรงเรียนรัตภูมิชนูปภัมภ์ สู่โรงเรียนควนเนียงวิทยา อดีตโรงเรียนมัธยมแห่งที่ 2 ของอำเภอรัตภูมิ
7 กันยายน 2568 | 74อภินิหาร ตำนานหลวงพ่อคงแห่งวัดป่าขาด ถูกระเบิด - ฟ้าผ่ารอดตายปาฏิหาริย์
7 กันยายน 2568 | 82เปิดประวัติชุมชนชายแดน บ้านควนไม้ดำ สู่บ้านไทย-จังโหลน
31 สิงหาคม 2568 | 594ย้อนรอยชุมชนประวัติศาตร์บ้านโคกเมือง และตำนานทวดหลักเมือง (ควนเนียง)
31 สิงหาคม 2568 | 623จากรากเหง้าสู่ปัจจุบัน : สัมผัสวิถีชีวิตคนโนด ผ่านพิพิธภัณฑ์เมืองระโนด
31 สิงหาคม 2568 | 660“โรงเรียนช่างตัดเย็บเสื้อผ้าสงขลา” สู่วิทยาลัยอาชีวศึกษาสงขลา
24 สิงหาคม 2568 | 662ชุมชนท่องเที่ยว "บ้านหัวนอนวัด" ชุมชนคุณธรรม จิตรกรรมล้ำค่า ศาลาร้อยปี
24 สิงหาคม 2568 | 1,038