"ควนลัง" พื้นที่ชุมชนที่ตั้งอยู่บริเวณชานเมืองหาดใหญ่ ทางทิศตะวันตกเฉียงใต้ของอำเภอหาดใหญ่ ประมาณ 6 กิโลเมตร เมื่อศึกษาทราบว่า..ชุมชนควนลังได้ปรากฏหลักฐานมาตั้งแต่สมัยสงครามโลกครั้งที่ 2 เดิมบ้านควนลัง มีชื่อว่า "บ้านควนคลัง" เนื่องจากชุมชนแห่งนี้ใช้เป็นที่เก็บเสบียงอาหาร อาวุธ และอื่น ๆ ในคลัง ต่อมาจึงเรียกเพี้ยนเป็น "ควนลัง" มาจนถึงปัจจุบัน
มีตำนานเล่าต่อกันมาจากบรรพบุรุษว่า พื้นที่บริเวณนี้ มีควนหรือเนินดินสูงอยู่ 1 ลูก ยาวประมาณ 3.5 กิโลเมตร กว้าง 1.5 กิโลเมตร ผู้เฒ่าเล่าว่าควนแห่งนี้มีสัตว์ร้ายอาศัยอยู่เป็นจำนวนมาก ที่มากที่สุดดูจะเป็น เสือโคร่ง ทำให้พื้นที่ตรงนี้ไม่ค่อยมีใครกล้าเดินผ่านไป ใครจะหาของป่าก็กล้า ๆ กลัว ๆ ป่าบริเวณนี้เป็นป่าที่มีความอุดมสมบูรณ์ ลักษณะของดินบริเวณนี้ชาวบ้านเรียกว่า "ดินสีดอกบวบ" เป็นดินที่มีคุณภาพดีมาก เพราะเหตุนี้เอง ทำให้ดินควนลูกนี้ ปรากฏต้นไม้สูงใหญ่อยู่มากมาย ต้นไม้ที่ว่านั้นมีขนาด 4 - 5 คนโอบ บ่อยครั้งที่ชาวบ้านมักจะเห็นว่า เสือโคร่ง ออกมาล่าวัวควายของชาวบ้าน บริเวณริมทุ่งนา บางครั้งก็เข้าไปอาละวาดในหมู่บ้านก็มี ต่อมาเมื่อมีผู้คนเข้ามาอาศัยอยู่มากขึ้น จึงมีการแผ้วถางต้นไม้ เพื่อเปลี่ยนเป็นที่อยู่อาศัยและที่ทำกิน จากป่าดิบก็แปรเปลี่ยนเป็น สวนยาง สวนผลไม้ ไร่นา
สำหรับที่มาของชื่อควนลัง ยังมีอีกตำนานหนึ่ง คือ ชาวบ้านแต่เดิมมักจะปลูกข้าวพะยอม ซึ่งเป็นข้าวไร่ที่มีกลิ่นหอม น่ารับประทาน โดยเฉพาะข้าวเหนียวดำ ชาวบ้านนิยมทำหุ่นไล่กาเนื่องจากพื้นที่บริเวณนี้มีนกอยู่มากมาย หลายพันธุ์ จากการทำหุ่นไล่กา จึงทำให้เกิด ตำนานทวดลัง หรือที่ชาวบ้านเรียก "ตาลัง" และเป็นที่มาของชื่อตำบลควนลังจนถึงปัจจุบัน ความเป็นมาของทวดลัง คือ มีผู้เฒ่าคนหนึ่งชื่ออะไรมาจากไหน ไม่มีใครทราบได้ แต่เข้าใจกันว่าท่านเป็นหมอเฒ่า ได้ใช้ไม้หวายผูกเป็นรูปหุ่นขี้ผึ้งรูปหนึ่ง หวายที่ใช้นั้นเป็นหวายยัง ซึ่งสมัยนั้นหาได้ง่ายบนควนแห่งนี้ ท่านเอามาผูกเป็นหุ่น แล้วทำพิธีปลุกเสก และบรรจุปรอทตะกรุดไว้ภายใน แล้วนำไปปักไว้ในไร่นา ซึ่งสามารถรักษาต้นข้าวและไร่นาของชาวบ้านบริเวณควนแห่งนี้
ต่อมาหุ่นตัวนี้เอง จึงกลายเป็นหุ่นศักดิ์สิทธิ์ ที่ชาวบ้านมักเรียกสั้น ๆ ว่า "ทวดลัง" หรือ "ตาลัง" เชื่อว่าทวดลังคอยคุ้มครองและปกป้องรักษาชาวบ้าน ตำบลควนลัง เมื่อชาวบ้านเดือดร้อนก็มักจะมากราบไหว้ บนบานศาลกล่าวขอพร ปัจจุบันนี้มีหลักทวดลังอยู่เป็นสถานที่ศักดิ์สิทธิ์และจัดงานสมโภชน์ทุกปี เพื่อเป็นศิริมงคลของชาวควนลัง ด้วยตำนานความ เป็นมานี้เอง เป็นที่มาของตำบลควนลัง ที่เราเรียกกันว่า "หลักทวดลัง"
ภาพประกอบ: อบต.ควนลัง
เขียนและเรียบเรียง: หาดใหญ่โฟกัส
ศาลาตาเล่อเท่อ ที่พึ่งของชาวบ้านเมื่อของสำคัญสูญหาย
27 เมษายน 2568 | 200จากอดีตบ้านทุ่งเหม็นขี้ สู่บ้านทุ่งขมิ้น(นาหม่อม)
27 เมษายน 2568 | 181บุกป่าหาน้ำตกลับ...น้ำตกโตนหน้าผี ณ เขาพระ อ.รัตภูมิ
27 เมษายน 2568 | 248ศาลเจ้าแม่กวนอิมสวนหมาก ศาลเจ้าแห่งแรกที่ริเริ่มทำโรงทานเจในสงขลา
20 เมษายน 2568 | 256พาชม...บ้านขุนตระการตะเครียะเขต บ้านเก่าโบราณนับร้อยปี "บ้าน 108 เสา"
30 มีนาคม 2568 | 916รู้หม้ายว่า? สงขลาเป็นจังหวัดเดียวในประเทศไทยที่มีวันประจำจังหวัด
30 มีนาคม 2568 | 716เปิดตำนานความเชื่อ พ่อปู่ภุชงค์-แม่ย่าทองคำ วัดโคกเปี้ยว สงขลา
30 มีนาคม 2568 | 572ศาลเจ้าพ่อทวดหมอน สิ่งศักดิ์สิทธิ์คู่ตำบลคูขุด อ.สทิงพระ
2 มีนาคม 2568 | 847