ฉันเป็นคนหนึ่งที่เป็นคนใต้ แต่พูดภาษาใต้ไม่ได้ เกิดภูเก็ตแต่มาเรียนหาดใหญ่ และบ่อยครั้งเวลามีญาติ (ที่หาดใหญ่) ชวนไปงานแต่งงานเขามักจะพูดว่า “ไปกินเหนียวกัน ลูกสาวข้างบ้านแต่งงาน” ถึงกับงงเป็นไก่ตาแตก และแอบเถียงอยู่ในใจว่ากินเหนียวไม่ใช่การเล่นปิดตาแล้วตบหัวเหรอ อ้าว แปลว่างานแต่งเหรอ เมื่อถึงวันที่ได้ไปงานแต่ง ครอบครัวเจ้าสาวก็แจกข้าวเหนียวให้กลับบ้านจริง ๆ ความสงสัยจึงตามมาว่าทำไมต้องมีการให้ข้าวเหนียว แล้วมีเฉพาะภาคใต้ไหม…หาดใหญ่โฟกัสมีคำตอบ
คุณยายเล่าให้ฟังว่า กินเหนียว เป็นคำเรียกของคนใต้ หมายถึงงาน “แต่งงาน” ได้ลงจากคาน คนใต้เชื่อว่าถ้าได้กินเหนียว หรือนำมาแจกให้แขกในงาน จะมีความกลมเกลียวเหมือนข้าวเหนียว ลูกสาวบ้านไหนได้แต่งงานก็จะมีการชักชวนให้มากินเหนียว และหลังจากกินอาหารคาวในงานเสร็จ เจ้าภาพจะเอาข้าวเหนียวมาแจก ใส่ถ้วย หรือจะใส่กล่องกลับบ้านก็ได้ แต่ต้องรับไปนะ ไม่งั้นน่าเกลียดแย่
ข้าวเหนียวที่ใช้มีหลายแบบ เช่น เหนียวสีขาวธรรมดา สีเหลืองกลิ่นขมิ้นคู่กับสังขยาอร่อยหอมมันสุด ๆ
ปล.หน้าสังขยามีความหมายว่า ชีวิตคู่จะสดใส และหอมหวาน หรือมะพร้าวผัดกับน้ำตาลเรียกว่า "หัวเหนียว" แต่บางที่จะใช้ข้าวเหนียวแก้ว กะละแม ก็ไม่ผิด ไม่ตายตัวแล้วแต่ แต่ละบ้าน
ถ้าเป็นสมัยก่อนย้อนกลับไป ญาติ ๆ ที่ไปช่วยงานจะนำข้าวสาร ขมิ้น พริกขี้หนู กระเทียม ตลอดจนเครื่องครัวอื่น ๆ ใส่ "หม้อเหนียว" ไปช่วยงานแทน เงิน และเจ้าของงานจะต้องห่อข้าวเหนียวใส่ "หม้อเหนียว" กลับไปให้เจ้าของหม้ออีกด้วย
แต่ช้าก่อน อย่าคิดนะว่ากินเหนียวมีแต่ชาวไทยพุทธ เพราะจากการท่องเว็บสืบหา พิธีกินเหนียวของชาวใต้ก็เจอ ก็เจอประเพณีมาแกปูโล๊ะ ประเพณีไทยดั้งเดิมของชนชาวมลายูท้องถิ่น (อิสลาม) ในสามจังหวัดชายแดนภาคใต้ "มาแกปูโล๊ะ" มีคำแปลตรงกับภาษาไทยที่ว่า กินเหนียว ที่มีการสืบทอดกันมาช้านาน หมายถึง งานกินเลี้ยงในงานแต่งงาน งานเข้าสุหนัด แต่ปัจจุบันไม่ได้หมายความว่าไปกินข้าวเหนียวกันจริง ๆ นะ สันนิษฐานว่า เดิมคงกินข้าวเหนียว ซึ่งปัจจุบันกลายเป็นข้าวเจ้า แต่ชาวบ้านก็ยังคงเรียกว่ากินเหนียวอยู่... เป็นไงละ กินเหนียวงานแต่ง ประเพณีท้องถิ่นแดนใต้ หลังจากนี้ถ้าใครพูดว่ากินเหนียวไม่ต้องกลัวว่าจะงงกันแล้ว ให้เดินตรงเข้าไป ยิ้มแสดงความความยินดีเลยค่ะ
ขอบคุณภาพจาก kruaklaibaan / bloggang.com/viewdiary
openrice.com / nuks.nu.ac.th
ย้อนชมภูมิปัญญาการทำขวัญข้าว สู่การสร้างวงเวียนพระแม่โพสพ ศูนย์รวมจิตใจชาวระโนด
8 มิถุนายน 2568 | 527เปิดที่มาชุมชนประวัติศาสตร์ บ้านควนจง (นาหม่อม)
8 มิถุนายน 2568 | 576วิถีมุสลิมบ้านดอนขี้เหล็ก "ประเพณีการทูนพานอาหาร" ที่มีประวัติศาสตร์ยาวนานกว่า 100 ปี
8 มิถุนายน 2568 | 576เปิดตำนาน...ที่มาชื่อบ้านบ่อแดง อ.สทิงพระ
25 พฤษภาคม 2568 | 1,102ของดีของหรอยท่าเลออก ตลาดริมทางของผู้สัญจรผ่าน ณ สามแยกบ่อทราย (ปากรอ)
25 พฤษภาคม 2568 | 3,534ตำนานทวดเข้...ทวดขุนดำ-ทวดแขนลาย แห่งสายน้ำคลองท่าม่วง อ.ควนเนียง
25 พฤษภาคม 2568 | 2,092ร่องรอยจากอดีต พิพิธภัณฑ์วัดท่าช้าง(บางกล่ำ)
18 พฤษภาคม 2568 | 898เจ้าบ่าวน้อยแห่งควนเขาสูง : วีรบุรุษชุมชนท้องถิ่น บ้านพรุเตาะ ต.ทุ่งใหญ่
18 พฤษภาคม 2568 | 2,261