ต้องขอเกริ่นก่อนว่า อำเภอสะเดาก่อตั้งเมื่อปี 2460 เดิมเป็นชื่อตำบลสะเดา ขึ้นอยู่กับอำเภอจังโหลน จังหวัดไทรบุรี ต่อมาเมื่อปี พ.ศ.2452 รัฐบาลไทยได้ยกเมืองกลันตันตรังกานู ปะลิสและไทรบุรีตลอดจนเกาะใกล้เคียงให้กับรัฐบาลอังกฤษ ตามสัญญาลงวันที่ 10 มีนาคม ร.ศ.128 พ.ศ. 2352 ตรงกับรัชกาลที่ 5 แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ แต่ไม่ได้ยกตำบลสะเดาให้ไปด้วย จึงได้รวมกับตำบลปริก ตำบลทุ่งหมอ ไปขึ้นกับอำเภอเหนือ จังหวัดสงขลา ได้ยกฐานะเป็นอำเภอสะเดา เมื่อปี 2460 และปัจจุบันอำเภอสะเดา ก็เป็นอำเภอชั้น 1 โดยมีพระภักดีราชกิจเป็นนายอำเภอคนแรกขแงสะเดา
ส่วนเรื่องที่เราจะเล่าต่อไปนั้น เป็นเรื่องเล่าตราครุฑสำหรับตราครุฑ เริ่มใช้มาตั้งแต่รัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว หลังพ.ศ. 2436เป็นต้นมา มีใช้เพื่อเป็นสัญลักษณ์ของพระราชอำนาจแห่งพระมหากษัตริย์ผู้เป็นประมุขของชาติ และใช้แทนตราแผ่นดินไทย
มีรูปภาพเก่ายืนยันทำให้สันนิษฐานได้ว่า น่าจะนำมาติดตั้งเพื่อระบุเขตมณฑลนครศรีธรรมราชหลังจากสยามเสียดินแดน ‘สี่รัฐมาลัย’ (เมืองกลันตัน เมืองตรังกานู เมืองไทรบุรี และเมืองปลิศ) ให้เป็นของอังกฤษ เมื่อวันที่ 10 มีนาคม 2451(นับตามปฏิทินสยาม – ถ้านับตามปฏิทินสากล ตรงกับวันที่ 10 มีนาคม 2452 )
ว่ากันเรื่อง สี่รัฐมาลัย คือดินแดนส่วนหนึ่งในประเทศมาเลเซียปัจจุบันที่เคยเป็นของส่วนหนึ่งสยาม ก่อนจะถูกอังกฤษยึดโดยการล่าอาณานิคม สมัยสงครามโลกครั้งที่สอง หลังจากที่ไทยเข้าร่วมสงครามกับฝ่ายอักษะ และญี่ปุ่นครอบครองดินแดนมาเลเซียได้แล้ว ญี่ปุ่นได้มอบดินแดนส่วนนี้ให้เป็นส่วนหนึ่งของประเทศไทย โดยภายหลังจากสงครามโลกครั้งที่สองสิ้นสุด ไทยต้องคืนดินแดนส่วนนี้ให้กับอังกฤษ
ส่วนสถานีตำรวจสะเดาหลังนี้นั้นสร้างขึ้นเมื่อปี พ.ศ.2458 ซึ่งตรงกับบริเวณที่ตั้งปัจุบัน ครั้งแรกที่มีสถานีตำรวจของสะเดา เมื่อพ.ศ.2440 ร.ศ 116 นั้น ได้ใช้สถานที่บริเวณบ้านปริก เรียกว่าสภ.ปริก มี ส.ตอ. โต๊ะ (ไม่ทราบนามสกุล) เป็นหัวหน้าคนแรก และต่อมานั้นในพ.ศ.2445 ร.ศ 121 ได้ย้ายมาก่อสร้างที่ตำบลสะเดา ตรงสถานที่ตั้งวัดปัจจันตาราม มี ส.ต.อ. หิ้น ไม่ทราบนามสกุล เป็นหัวหน้าสภ.
ขอบคุณภาพข้อมูล : นิธิ อนันตพงศ์ สถานีตำรวจภูธรสะเดา
เรื่องเล่าบ้านบ่อตรุ กับตำนานบ่อเงินบ่อทอง
14 กันยายน 2568 | 322ตำนานที่หายสาบสูญ...ช้างแคระแห่งลุ่มทะเลสาบสงขลา
14 กันยายน 2568 | 9,966ศรัทธาบารมี หลวงพ่อทวดหัวมวย วาจาสิทธิ์ (วัดอ่างทอง)
14 กันยายน 2568 | 293ทวดหนิม (พญางูบองหลา) คู่ชุมชนคลองหวะ หาดใหญ่
7 กันยายน 2568 | 580โรงเรียนรัตภูมิชนูปภัมภ์ สู่โรงเรียนควนเนียงวิทยา อดีตโรงเรียนมัธยมแห่งที่ 2 ของอำเภอรัตภูมิ
7 กันยายน 2568 | 660อภินิหาร ตำนานหลวงพ่อคงแห่งวัดป่าขาด ถูกระเบิด - ฟ้าผ่ารอดตายปาฏิหาริย์
7 กันยายน 2568 | 688เปิดประวัติชุมชนชายแดน บ้านควนไม้ดำ สู่บ้านไทย-จังโหลน
31 สิงหาคม 2568 | 956ย้อนรอยชุมชนประวัติศาตร์บ้านโคกเมือง และตำนานทวดหลักเมือง (ควนเนียง)
31 สิงหาคม 2568 | 1,196