หลายคนรู้จักเกาะยอ ว่าเป็นเกาะที่ตั้งอยู่กลางทะเลสาบสงขลา มีฐานะเป็นตำบลหนึ่งในอำเภอเมืองสงขลา จังหวัดสงขลา แต่รู้หรือไม่ว่า เกาะยอ ปรากฏในประวัติศาสตร์เมื่อใด HatyaiFocus พาทุกท่านมาท่องเวลา เที่ยวเกาะยอในอดีต
“เกาะยอ” ปรากฏในหลักฐานประวัติศาสตร์ครั้งแรก เมื่อพบแผนที่ภาพกัลปนาวัดพะโคะ (หอสมุดแห่งชาติจัดไว้ในหมู่ตำรา(ภาพ) ชื่อแผนที่ เมืองนครศรีธรรมราช จ.ศ. 977 (พ.ศ. 2158)) เขียนขึ้นหลัง พ.ศ.2223 ซึ่งเป็นแผนที่ภาพปรากฏเกาะระบุชื่อ "เข้าก้อะญอ" ปรากฏอยู่ปลายสุดของแผนที่มีพรรณไม้บนภูเขาแต่ไม่ปรากฏรูปสัตว์ป่า
ทีมงาน HatyaiFocus มีโอกาสสืบค้นหนังสือ ชีวิวัฒน์เที่ยวที่ต่าง ๆ ภาค 7 รายงานการเสด็จตรวจราชการหัวเมืองปักษ์ใต้ เนื้อหากล่าวถึงประวัติศาสตร์ของท้องถิ่นนั้น ๆ สภาพบ้านเมือง ประพันธ์โดย สมเด็จเจ้าฟ้าฯ กรมพระยาภาณุพันธุวงศ์วรเดช หรือที่ชาวบ้านออกพระนามว่า "สมเด็จวังบูรพา" เพราะทรงมีวังชื่อว่า "วังบูรพาภิรมย์"
ทรงบันทึกเรื่องราวเมื่อครั้นปี พ.ศ. 2427 หนังสือชีวิวัฒน์เที่ยวที่ต่าง ๆ ภาค 7 บทที่เกี่ยวข้องกับสงขลา เล่าถึงภูมิทัศน์ของเกาะยอว่า อนึ่งที่ปากช่องทะเลสาบนั้นมีเกาะ ๆ หนึ่งชื่อเกาะยอ มี เขาเป็นสามเหลี่ยม เรียกว่าแหลมภอ ช่องเขาเขียว และแหลมหัวการัง มีตำบลบ้าน 3 หลังได้แก่ บ้านท่าไทร บ้านอ่าวทราย และ บ้านสวนใหม่
ในเกาะยอมีสวนเรียงรายอยู่ในเกาะ รอบเกาะเป็นสวนผลไม้ หมาก มะพร้าว จำปาดะ ขนุน สะตอ พุมเรียง ละมุด ทุเรียน และมีสวนผัก ผัก และพลุต่าง ๆ มีบ้านราษฏรเรียงรายอยู่รอบเกาะ มีบ่อน้ำจืดสนิทหลายหลัง บ่อหินเป็นบ่อเก่า มีคราบโสโครก มีศาลาเล็กที่นั้นหลังหนึ่ง ในเกาะนั้นมีวัด 2 วัด ชื่อวัดแหลมภอวัดหนึ่ง วัดทายเสาะวัดหนึ่ง
รวมทั้งเล่าถึงการประกอบอาชีพของคนพื้นถิ่น มีโรงจีนตั้งเผา หม้อ ไห โอ่งต่าง ๆ อยู่ 3 โรง ทำของหยาบ ๆ หนา ๆ มีถนนราษฏรลงทุนทำใหม่ นี้คือเรื่องราวภูมิทัศน์ของเกาะยอเมื่อครั้ง 100 กว่าปี ไม่แตกต่างจากปัจจุบันมากนัก ซึ่งมีพื้นที่สีเขียวขจีของสวนผลไม้ วิถีชีวิตดั้งเดิมที่ชาวบ้านยังอนุรักษ์ไว้อยู่
ขอบคุณรูปภาพ www.kohyor.go.th
ตำนานเล่าขานบ้านเขาพระ อ.รัตภูมิ จ.สงขลา
19 พฤษภาคม 2567 | 173เจดีย์แห่งศรัทธา เจดีย์สมเด็จเจ้าเกาะยอ กับประเพณีแห่ผ้าขึ้นเขากุฏิ
19 พฤษภาคม 2567 | 146อุโบสถวัดดีหลวงใน ร่องรอยความเจริญของพุทธศาสนาบนคาบสมุทรสทิงพระ ในสมัยอยุธยา
19 พฤษภาคม 2567 | 140บ้านคูน้ำรอบ หมู่บ้านที่เป็นเกาะหนึ่งเดียวในอำเภอจะนะ
12 พฤษภาคม 2567 | 257อุโมงค์เบตงมงคลฤทธิ์ อุโมงค์ลอดภูเขาแห่งแรกของไทย
12 พฤษภาคม 2567 | 211รู้จัก...กริชสกุลช่างสงขลา ศราตราวุธศักดิ์สิทธิ์ สะท้อนความเชื่อ-อัตลักษณ์ของคนใต้
12 พฤษภาคม 2567 | 191ย้อนรอย 3 เรือบรรทุกขนาดใหญ่ ถูกพายุพัดเกยตื้นชายหาดชลาทัศน์-แหลมสนอ่อน
5 พฤษภาคม 2567 | 293รู้หรือไม่ ศาลาท้าวมหาพรหม ตั้งอยู่บนเขาชุมสักภายในสวนสาธารณะหาดใหญ่
5 พฤษภาคม 2567 | 285