ชุมชนในจังหวัดสงขลา มีประวัติความเป็นมาอย่างยาวนาน อีกหนึ่งสถานที่ ที่ทางหาดใหญ่โฟกัส อยากจะพาทุกคนไปทำความรู้จักกับประวัติเป็นชุมชนโบราณสมัยประวัติศาสตร์สืบเนื่องมาจนถึงสมัยอยุธยา ตั้งอยู่ที่ ตำบลชุมพล ตำบลดีหลวง อำเภอสทิงพระ จังหวัดสงขลา
โดยชุมชนแห่งนี้มีลักษณะที่สำคัญ เป็นหินกรวดมันและหินทรายที่อยู่โดดๆ เป็นเนินเตี้ยๆ มีความสูงไม่เกิน 20 เมตร จากระดับน้ำทะเล พื้นที่โดยรอบเป็นทุ่งนา อยู่ห่างจากแนวสันทรายประมาณ 1 กิโลเมตร เนินเขาพะโคะ (ที่ตั้งวัดพะโคะ) อยู่ห่างจากเขาคูหามาทางใต้ประมาณ 500 เมตร
ทางทิศตะวันออกของเขาคูหา มีพัง (สระ) สำคัญ มีน้ำขังเรียกว่า "พังตระ" เป็นพังรูปสี่เหลี่ยมขนาด 300X300 เมตร เป็นพังขนาดใหญ่ที่สุดที่พบในจังหวัดสงขลา เนินเขาพะโคะมีลักษณะลาดเอียงไม่สูงชันมากนัก ส่วนบนของเนินเขาเป็นที่ราบแคบๆ สามารถประดิษฐานเจดีย์และศาสนสถานต่าง ๆ ของวัดได้
บริเวณเนินเขาคูหามีลักษณะเป็นเนินเขาลาดชันกว่าเนินพะโคะ มีถ้ำที่มนุษย์สร้างขึ้น 2 แห่ง อยู่ห่างกันประมาณ 10 เมตร สูงกว่าพื้นราบประมาณ 1 - 2 เมตร ขนาดของถ้ำกว้างประมาณ 3.5 เมตร ลึกประมาณ 4.5 เมตร ภายในถ้ำมีการสกัดหินจนเรียบ พื้นที่ภายในถ้ำจุคนได้ประมาณ 20 คน บนลานหน้าถ้ำจุคนได้ประมาณ 50 คน ทางเข้าหน้าถ้ำแรกสูงประมาณ 2.5 เมตร มีแท่นโยนิสี่เหลี่ยมจัตุรัสขนาดใหญ่ ซึ่งเคยประดิษฐานศิวลึงค์ (ปัจจุบันมีการเคลื่อนย้ายไปแล้ว)
ที่สำคัญบริเวณแห่งนี้เป็นเนินเขาที่ขุดเจาะเป็นถ้ำสำหรับเป็นสถานที่ทางศาสนพิธี พบแผ่นโยนิศิลาและศิวลึงค์ (ปัจจุบันอยู่ที่วัดพะโคะ) มีอายุระหว่างพุทธศตวรรษที่ 12 - 14และการสร้างสระน้ำในลักษณะของพังตระ เป็นการขุดสระน้ำใกล้ศาสนสถานที่ตั้งบนภูเขาเพื่อเก็บกักน้ำไว้ใช้ร่วมกันในชุมชน
ขอบคุณภาพข้อมูล : ประเพณีไทยดอทคอม
เรื่องเล่าบ้านบ่อตรุ กับตำนานบ่อเงินบ่อทอง
14 กันยายน 2568 | 301ตำนานที่หายสาบสูญ...ช้างแคระแห่งลุ่มทะเลสาบสงขลา
14 กันยายน 2568 | 8,288ศรัทธาบารมี หลวงพ่อทวดหัวมวย วาจาสิทธิ์ (วัดอ่างทอง)
14 กันยายน 2568 | 267ทวดหนิม (พญางูบองหลา) คู่ชุมชนคลองหวะ หาดใหญ่
7 กันยายน 2568 | 572โรงเรียนรัตภูมิชนูปภัมภ์ สู่โรงเรียนควนเนียงวิทยา อดีตโรงเรียนมัธยมแห่งที่ 2 ของอำเภอรัตภูมิ
7 กันยายน 2568 | 643อภินิหาร ตำนานหลวงพ่อคงแห่งวัดป่าขาด ถูกระเบิด - ฟ้าผ่ารอดตายปาฏิหาริย์
7 กันยายน 2568 | 674เปิดประวัติชุมชนชายแดน บ้านควนไม้ดำ สู่บ้านไทย-จังโหลน
31 สิงหาคม 2568 | 941ย้อนรอยชุมชนประวัติศาตร์บ้านโคกเมือง และตำนานทวดหลักเมือง (ควนเนียง)
31 สิงหาคม 2568 | 1,189