
สงขลาเป็นเมืองสองทะเล ไม่มีแหล่งน้ำจืดผิวดิน และดินเป็นดินทราย จึงต้องขุดบ่อน้ำขนาดใหญ่ไว้ เมื่อทางรถไฟสร้างมาถึงสงขลาในปี พ.ศ. 2456 นั้น สิ่งที่มาพร้อมกันกับขบวนรถไฟและอาคารสถานี คือโรงซ่อมบำรุงรถจักร บ้านพักเจ้าหน้าที่ โรงรับส่งสินค้าถังน้ำและบ่อน้ำ

แม้สถานีสงขลาจะเป็นเพียงสถานีปลายทางที่อยู่ในทางแยก ไม่ใช่เส้นทางหลักอย่างสถานีอู่ตะเภาหรือชุมทางหาดใหญ่ แต่ความสำคัญอยู่ที่มีท่าเรือรับส่งสินค้าทางทะเล ระยะแรกจึงสร้างเครื่องมือที่เกี่ยวข้องกับการเดินรถจักรไอน้ำไว้อย่างพร้อมสรรพ

โรงรถจักรตั้งอยู่หลังวัดโรงวาสต่อกับวิทยาลัยพยาบาลในปัจจุบัน หน้าโรงรถจักรมีแท่นหรือวงเวียนกลับรถจักร ซึ่งใช้ประโยชน์ในการหมุนรถจักรให้ตรงกับโรงซ่อมและใช้ในการกลับหัวรถจักรไอน้ำ ซึ่งมีห้องขับเพียงด้านเดียว

หลังโรงรถจักรมีถังน้ำสูงรูปแก้วไวน์ มีบ่อน้ำขนาดใหญ่อยู่ทางทิศตะวันออก รถจักรไอน้ำวิ่งได้ เพราะใช้ความร้อนจากการเผาฟืนไปต้มน้ำ เอาพลังไอน้ำไปขับดันลูกสูบ จึงต้องมีจุดเติมน้ำเติมฟืนให้รถจักรแวะ เทียบได้กับปั๊มน้ำมันในสมัยนี้ สงขลาเป็นเมืองสองทะเล ไม่มีแหล่งน้ำจืดผิวดิน และดินเป็นดินทราย จึงต้องขุดบ่อน้ำขนาดใหญ่ไว้ เพื่อเป็นแหล่งน้ำสะอาดสำหรับเติมรถจักร โดยสูบขึ้นไปเก็บไว้ในถังสูง แล้วปล่อยลงมาเติมรถจักรด้วยแรงโน้มถ่วงของโลก

แม้ยังสืบค้นประวัติได้ไม่ชัดเจนมากนัก แต่ผมคิดว่าโรงรถจักรสงขลาและถังน้ำคงไม่ได้ใช้ประโยชน์คุ้มค่าอย่างที่ตั้งใจไว้เมื่อตอนแรกสร้าง ด้วยเหตุที่ห่างออกไปเพียง 30 กิโลเมตรก็มีสถานีชุมทางหาดใหญ่ที่พัฒนามากกว่า มีอุปกรณ์ครบครัน ถังน้ำและโรงรถจักรจึงยุติการใช้งานไปก่อน พ.ศ. 2500 ปัจจุบันไม่มีร่องรอยใด ๆ เหลือให้เห็น บ่อน้ำก็ถูกทิ้งร้างอยู่ริมรั้วคลังน้ำมันสงขลา ชาวบ้านเรียกกันว่า บ่อโอ เป็นบ่อกลมก่อด้วยอิฐ คล้ายบ่อพลับที่มัสยิดอุสาสนอิสลาม แต่กว้างกว่ามาก ในบ่อเต็มไปด้วยเศษขยะและน้ำสกปรก

ชาวบ้านเล่าว่า คลังน้ำมันมีส่วนทำให้น้ำปนเปื้อนคราบน้ำมัน เมื่อคลังน้ำมันรื้อถอนออกไป และเริ่มมีชาวบ้านเข้ามาตั้งบ้านเรือนกลายเป็นชุมชน ชาวบ้านและเทศบาลได้ฟื้นฟูบ่อโอให้ใช้งานได้อีกครั้ง เป็นแหล่งน้ำใช้สำคัญของชุมชนจนถึงทุกวันนี้
ขอบคุณภาพข้อมูล : เพจสถานีรถไฟสงขลา , นายพุทธ ส่องศรี
“สำนักสงฆ์เกาะโอน” อ.สะเดา สถานที่สงบกลางป่า กับตำนานทวดเขาวังชิง ผู้ศักดิ์สิทธิ์
9 พฤศจิกายน 2568 | 22พาชมฟาร์มของแม่ : จากพระเมตตาสู่ความยั่งยืนของชุมชน ฟาร์มตัวอย่างตามพระราชดำริ ในสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ฯ อ.คลองหอยโข่ง
4 พฤศจิกายน 2568 | 41ในรอยจะนะ : "วังเก่า ช้างเจ้าเมือง และเหมืองสามคด”
26 ตุลาคม 2568 | 447เรื่องเล่าขนหัวลุก...คืนมืดบนทางหลวงสายเอเชีย เมื่อเงาไม่ใช่เพียงภาพลวงตา
26 ตุลาคม 2568 | 403ย้อนชมภาพ “คู่พระบารมีแห่งแผ่นดิน” เมื่อครั้งในหลวงรัชกาลที่ 9 และสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถฯ เสด็จเยือนสงขลาครั้งแรก
26 ตุลาคม 2568 | 648เทศกาลกินเจหาดใหญ่ : มรดกแห่งศรัทธาชาวไทยเชื้อสายจีน
19 ตุลาคม 2568 | 663"ขุนพลแก้ว" ที่มาชื่อค่าย "รัตนพล" ขุนพลผู้กล้า เสียสละ และมีความซื่อสัตย์เป็นที่ตั้ง
19 ตุลาคม 2568 | 768ตำนานผีหลังกลวง : ผีหวงของแห่งถ้ำม้างอน ต.นาทับ
19 ตุลาคม 2568 | 876