หางานหาดใหญ่ หาดใหญ่ ชัดทุกเรื่องเมืองหาดใหญ่ สงขลา อับเดตข่าวหาดใหญ่ Hatyaifocus สาวสวยหาดใหญ่ หนุ่มหล่อหาดใหญ่

เคยนำเสนอเรื่องราวบ่อน้ำศักดิ์สิทธิ์ในอำเภอกระแสสินธุ์ วันนี้เราจะพามาเยือนที่แห่งนี้ไม่ใกล้และก็ไม่ไกล "เกาะยอ" เกาะเล็กๆ ขนาด 15 ตารางกิโลเมตร กลางลุ่มทะเลสาบสงขลา ที่นี่เป็นหนึ่งในเส้นทางตามรอยาตรา ของสมเด็จพระพุทธเจ้าหลวง มีวิถีชวิตและร่องรอยอารยธรรมสืบมาแต่สมัยกรุงศรีอยุธยา ปรากฏหลักฐานเป็นวัดวาอารามเก่าแก่สำคัญหลายแห่ง

เกาะยอ เป็นตำบลที่น่าอยู่น่าเที่ยวและเป็นแหล่งเรียนรู้ที่สำคัญของจังหวัดสงขลาที่ได้รับรางวัลในด้านนี้แต่ละปีจะมีนักศึกษา และผู้สนใจทั่วไปมาเที่ยวมาเรียนรู้ภูมิปัญญาท้องถิ่นด้านการ ทอผ้า ประมง ปลูกผลไม้ ศิลปะวัฒนธรรม ประเพณี ความเชื่อและวิธีชาวบ้าน พูดถึงเมืองเกาะยอ จังหวัดสงขลาเป็นที่รู้ดีกันว่าสิ่งที่ขึ้นชื่อที่สุดของเกาะยอ คือ ผ้าทอเกาะยอแต่มีน้อยคนมากที่จะรู้ว่าเมืองเกาะยอมีศิลปะวัฒนธรรมอีกหลายแขนง 

หากพูดถึงศิลปะวัฒนธรรมของเกาะยอ โดยเราค้นพบสิ่งหนึ่งที่อยู่คู่กับชาวเกาะยอมาตลอด สมัยก่อนชาวเกาะยอจะช่วยกันขุดบ่อน้ำ เพื่อใช้ในการดำรงชีวิต  และบ่อน้ำบ่อแรกของเกาะยอ คือบ่อพิบูลสงคราม สร้างขึ้นสมัย จอมพล ป. พิบูลสงคราม นาย สมพร มณีโชติ คือชาวบ้านที่วัดท้ายยอคุณลุงได้เล่าว่า บ่อน้ำถูกสร้างขึ้นประมาณ 250 ปีหรือสร้างขึ้นสมัยสงครามโลกครั้งที่สอง เป็นบ่อที่ใช้ อิฐดินเผาเกาะยอ ก่อขึ้นสูง น้ำเย็นสะอาด ชาวบ้านจะใช้กินใช้ดื่มและปัจจุบันยังปั้มใช้ภายในวัดท้ายยออยู่...วัดท้ายยอ  ในประวัติบ่งบอกไว้ว่าเป็นวัดแรกบนกาะยอ สร้างเมื่อปี พ.ศ. 2311

บริเวณในส่วนของวัดท้ายยอ

บ่อน้ำพิบูลสงครามที่เกาะยอนั่นเอง

อีกหนึ่งบ่อสำคัญของเกาะยอ คือ บ่องอหรือบ่อสมเด็จเจ้าเป็นบ่อที่สมเด็จเจ้าเกาะยอลงมาสรงน้ำที่นี่ บ่อน้ำแห่งนี้ตั้งอยู่ที่เนินเขาทางขึ้นเขากุฎิเกาะยอเป็นบ่อน้ำที่มีน้ำเต็มเปี่ยมตลอดปีอย่างน่าอัศจรรย์ คราใดที่บนเขากุฎิขาดแคลนน้ำฝนก็สามารถลงเดินมาใช้บ่อน้ำที่นี่ได้ และชาวบ้านยังเชื่อกันอีกว่าเป็นบ่อน้ำศักดิ์สิทธิ์เปรียบเสมือนน้ำมนต์ ใช้กินใช้ดื่มกันอีกด้วย

บ่องอหรือบ่อสมเด็จเจ้า

บ่องอที่ตั้งอยู่เชิงเขา หมู่ที่ 9  ข้างถนนสายบ่องอ กว้างประมาณ 4 เมตร ลึก3 เมตร อยู่สูงกว่าระดับน้ำทะเลประมาณ 15 เมตร แต่มีน้ำเต็มตลอดทั้งปีชาวบ้านเชื่อกันว่าเป็นบ่อน้ำศักสิทธิ์ ถ้าปีใดที่บนเขาขาดแคลนน้ำท่านสมเด็จเจ้าเกาะยอ ก็จะลงมาใช้น้ำที่บ่อนี้ และที่เรียกว่า บ่องอ ก็เพราะข้าง ๆ มีต้นหัวงออยู่มาก 

ความเชื่อของชาวเกาะยอ 

1.เชื่อว่าเป็นบ่อน้ำศักสิทธิ์ที่สมเด็จเจ้าเกาะยอเคยใช้ในการดำรงชีวิต

2.ชาวเกาะยอใช้น้ำบ่อนี้ผสมยาสมุนไพร ใช้รับประทานว่าสามรถรักษาโรคได้ดี

3.ใช้ในการทำน้ำมนต์ พ่อสมเด็จเจ้าอันศักสิทธิ์  โดยบรรจุขวดแล้วนำไปร้วมพิธีในวันขึ้นเขากุฎิ วันขึ้น15 ค่ำเดือน 6 ของทุกปี

น้ำในบ่องอหรือบ่อสมเด็จเจ้า ถึงแม้บ่องอ เป็นบ่อดินสภาพบ่อมีหญ้าและตระไคร่น้ำ ดอกบัวบก ขึ้นเต็มบ่อแต่สังเกตุเห็นได้อย่างชัดเลยว่าเมื่อตักน้ำขึ้นมาน้ำดูสะอาด ไม่มีกลิ่นเหม็น นาง อารีย์ ไชยบุบผา เล่าว่าเมื่อใกล้ช่วงสงกรานต์ หรือ ช่วงเดือนเมษาชาบ้านจะรวมตัวกันเพื่อทำความสะอาด บ่อน้ำแห่งนี้ 

ความศักดิ์สิทธิ์ของ บ่องอ หรือ บ่อสมเด็จเจ้า ชาวบ้านเล่าให้ฟังว่า เมื่อก่อนเคยมีผู้หญิงคนหนึ่่งซึ่งป่วยหนัก แต่ไม่ทราบสาเหตุ ชาวบ้านจึงได้แนะนำให้ตักน้ำไปดื่มกินหรือไปใช้อาบ ผสมกับยาสมุนไพรก็ดี ไปใช้ในการรักษา และหลังจากนั้นอาการของเธอก็ดีขึ้นเรื่อยๆ จนน่าตกใจ เราไม่สามารถรู้ได้ว่าเรื่องที่เล่ามาเป็นเรื่องจริงหรือไม่ แต่ก็ยังคงได้ยินเรื่องเล่าขลานมาตลอดจากรุ่นสู่รุ่นเพราะนี้คือความเชื่อของชาวเกาะยอ ความศักดิ์สิทธิ์ของบ่องอ ยังเป็นที่เล่าขลานและเป็นคุณค่าทางจิตใจ ของชาวเกาะยอมาโดยตลอด  

และยังมีในส่วนอื่น ๆ อีก เช่น บ่อสระ ตามภาพด้านบนที่ปรากฎเลย

อันนี้เรียกว่าบ่อหรา บ่อหราเป็นบ่อที่ขุดขึ้นติดกัน ไม่ทราบอายุของบ่อ แต่สร้างเสาลอกขึ้น ปี พ.ศ.2499 เป็นบ่อที่ขุดลึกลงไปและใช้ดินเผาก่อขึ้น และยังต่อท่อน้ำที่เป็นท่อดินเผา ส่งน้ำไปยังวัดแหลมพ้อใช้ 

อันนี้เรียกว่าบ่อหิน ชาวบ้านไม่ทราบอายุที่สร้างแต่เป็นบ่อที่ลึกมาก และใช้หินธรรมชาติก่อขึ้นมา และข้างบนก่อขึ้นมาด้วยอิฐดินเผาของเกาะยอ ทำให้น้ำภายในบ่อหิน มีความเย็นมาก เนื่อจากหินธรรมชาติจะทำให้น้ำเย็นอย่างไรก็ตามเราได้รวบรวมบ่อน้ำที่สำคัญและบ่อน้ำที่มีอายุนานและยังคงมีบ่อน้ำที่ชาวบ้านร่วมกันขุดแต่ละบ้านแต่เราไม่สามารถรวบรวมได้เนื่องจากบางบ่อน้ำถูกทมไป ตั้งแต่มีการต่อท่อจากปะปาเข้าตามบ้านได้ บ่อน้ำที่ยังเหลืออยู่จึงเป็นเสมือนคุณค่าที่ยังอยู่ในใจของชาวเกาะยอ เพราะเมื่อโบราณมีการร่วมกันขุด เสมือนการลงแขก และชาวเกาะยอยังคงมีความทรงจำเรื่องบ่อน้ำได้ดี 

หากพูดถึงบ่อน้ำเกาะยออีกหัวใจสำคัญในการทำบ่อน้ำก็คือดินเผาเกาะยอแม้บ่อน้ำบางบ่อจะก่อขึ้นด้วยหินหรือดินก็จะนำดินเผาเกาะยอไปต่อข้างบน หรืออย่างเช่นบ่อหรา บ่อหราใช้ดินเผาเกาะยอก่อขึ้นตั้งแต่ท้ายบ่อ  ทำให้ดินเผาเกาะ ที่เป็นเอกลักษณ์เฉพาะเกาะยอยังมีโรงเผาโอ่งอ่าง เพราะเกาะยอคือแหล่งผลิตกระเบื้องดินเผาโบราณที่สำคัญ แม้ปัจจุบันอาชีพทำกระเบื้องดินเผาได้เลิกร้างไปนานแล้ว แต่ยังเหลือซากโรงเผกระเบื้องโบราณให้เห็นเป็นอนุสรณ์อยู่ตลอดไป

ขอบคุณข้อมูลดี ๆ และรูปภาพประกอบ : oknation.nationtv.