หลาย ๆ คนอาจได้ยินคำเตือนที่มักเป็นเรื่องต้องห้ามด้วยเหตุผลที่มาจากคนเฒ่าคนแก่ โดยมักมีเหตุผลสอดคล้องกับสิ่งเร้นลับที่มองไม่เห็นด้วย แต่เนื่องจากยุคสมัยที่เปลี่ยนไปความรู้ทางวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีเข้ามาอิทธิพลการใช้เหตุผลกับคนรุ่นใหม่มากขึ้นจึงทำให้ละเลยคำสอนของคนเฒ่าคนแก่ถูกมองว่าเป็นสิ่งที่งมงายโดยที่ไม่รู้ว่านั่นคือกุศโลบาย ซึ่งแปลได้ว่า การใช้อุบายต่าง ๆ เพื่อเข้าทีและทำให้สิ่งต่าง ๆ ดีขึ้น วันนี้เราจึงมีข้อมูลเนื้อหาดี ๆ ที่สอดคล้องกับกุศโลบายพร้อมทั้งอธิบายให้ฟังเพื่อที่จะเกิดประโยชน์แก่คุณผู้อ่านไม่มากก็น้อย
1.ห้ามขานรับเวลามีคนเรียกตอนกลางคืน ความเชื่อ ภูตผีวิญญาณจะมาเอาตัวไป ข้อเท็จจริง เวลากลางคืนนั้นเป็นเวลาที่คนไทยหลับกันล้ว ไม่ค่อยมีใครออกมาทำอะไรกันนอกบ้านในเวลาค่ำแล้ว เพราะพวกที่จะทำอะไรในช่วงดึกจะเป็นพวกโจรหรือคนร้ายซะส่วนใหญ่ คนดบราณเลยออกอุบายห้ามไม่ให้ขานรับในเวลากลางคืนเพราะจะทำให้คนร้ายรู้ตัว และทำร้ายผู้ที่ขานรับเสียงได้
2.ห้ามนอนตอนเวลาพลบค่ำ ความเชื่อวิญญาณจะออกจากร่าง ข้อเท็จจริง เวลาพลบค่ำเป็นเวลาที่คนในบ้านออกไปทำงานจากนอกบ้านแล้ว จะกลับมากินข้าวเย็นก่อนจะเข้านอน โดยถือว่าเวลาพลบค่ำเป็นช่วงที่ต้องช่วยกันเตรียมอาหาร ช่วงนี้จึงห้ามนอนเพราะถือว่าจะกินแรงคนอื่น
3.ห้ามคนท้องไปงานศพ ความเชื่อ วิญญาณคนตายจะมาเกิดเป็นลูก ข้อเท็จจริง เนื่องจากแต่ก่อนไม่มีเมรุเผาศพ คนไทยเผาศพบนกองฟืนเมื่อขณะเผาอยู่ศพจะงอตัวขึ้นมานั่งเนื่องจากโดนความร้อน จะเป็นภาพที่น่ากลัวอย่างมากสำหรับคนท้องเมื่อเห็นภาพเหล่านั้นจะกระทบกระเทือนจิตใจและเป็นอันตรายแก่ลูกในท้อง คนโบราณเลยออกอุบายเพื่อไม่ให้คนท้องอยู่ในความเศร้า ความเครียดและความไม่สบายใจ
4.ห้ามตัดเล็บในกลางคืน ความเชื่อ วิญญาณบรรพบุรุษจะอยู่ไม่สุข ข้อเท็จจริง สมัยก่อนไม่มีกรรไกรตัดเล็บเหมือนทุกวันนี้คนโบราณจะใช้มีดเจียนหมากหรือมีดเล็ก ๆ ซึ่งก็ตัดไดเแต่จะยากและลำบากมากมีเพียงแค่แสงเทียนสลัว ๆ เท่านั้น ไม่ได้มีไฟฟ้าสว่างเหมือนทุกวันนี้ การใช้มีดเจียนหมากตัดนั้นก็จะทำให้ถูกเนื้อของตัวเองได้
5.ห้ามผิวปากในเวลางคืน ความเชื่อ เป็นการเรียกผี ข้อเท็จจริงอาจจะสร้างความรำคาญให้กับผู้อื่นได้นั้นเอง
6.ห้ามตากผ้าข้ามคืน ความเชื่อ ผีจะใช้ผ้าเช็ดปาก ข้อเท็จจริง การตากผ้าข้ามคืนจะทำให้ผ้าชำรุดได้ หากคืนนั้นมีน้ำค้าง มีฝนตก หรือสัตว์มีพิษจะมาอยู่ในผ้าที่เราตากไว้ได้ซึ่งทำอันตรายให้แก่ผู้สวมใส่
7.การก้าวข้ามบันไดให้ข้ามทีละขั้น ห้ามก้าวทีนึงหลาย ๆ ขั้น ความเชื่อ ทำมาหากินไม่ได้ ข้อเท็จจริง เป็นอันตรายการก้าวขึ้นทีละหลายขั้นอาจจะทำให้เกิดอุบัติเหตุได้อย่างแน่นอน
8.อย่าหันหัวไปทางทิศตะวันตก ความเชื่อ ทิศของคนตาย ข้อเท็จจริง เมื่อก่อนไม่มีทีวีดูไม่มีไฟฟ้าพอมืดก็เข้านอน แล้วผนังด้านทิศตะวันตกที่รับแสงแดดมาตลอดบ่ายพอค่ำมืด ก็จะคลายความร้อนที่สะสมมาจากตอนบ่ายออกมา เมื่อเราหันหัวไปทางทิศนั้นก้จะทำให้เรานอนไม่สบายและปวดหัวส่งผลต่อสุภาพในระยะยาวได้
9.อย่าเหยียบหนังสือ ความเชื่อ การเหยียบหนังสือนั้นจะทำให้เราเรียนไม่รู้เรื่องและสอบตก ข้อเท็จจริง ด้วยความที่บทเรียนในสมัยก่อนถูกบันทึกไว้ในคัมภีร์ใบลาน โดยมีพระเป็นผู้ถ่ายทอด และคัมภีร์ใบลานนั้นมีความเปราะบางกว่าที่เราคิดไม่เหนียวเหมือนเนื้อกระดาษในปัจจุบัน การเหยียบลงไปนั้นอาจทำให้แตกหักเสียหายได้ ไม่สามารถซื้อแทนได้และต้องนั่งลอกกันใหม่ทั้งเล่ม ซึ่งต่างกับในปัจจุบันที่มีการเรียนระบบใหม่ ตำรามีราคาแพง ทำอะไรต้องทะนุถนอมหนังสือ จะไม่เป็นผลดีกับผู้ใช้ตำราเองที่ใช้ศึกษาหาความรู้
10.อย่าร้องเพลงขณะกินข้าว ความเชื่อ ถ้าร้องเพลงขณะกินข้าวจะได้คู่ครองที่สูงอายุ ข้อเท็จจริง ทำให้อาหารติดคอได้นั่นเอง
11.อย่าเล่นมีด อย่าถือมีดวิ่งไปมา เดี๋ยวผีจะผลัก ความเชื่อ ในของมีคมมีวิญญาณสิงสถิตอยู่ อาจจะสังเวยชีวิตได้ ข้อเท็จจริง อาจเกิดอุบัติเหตุได้ถ้าเราล้มทับมีด แล้วจะทะลุถูกจุดสำคัญ
12.อย่าหงายมือรินขวดเครื่องดื่ม ความเชื่อ เหมือนกรวดน้ำให้คนตาย ไม่เป็นมงคล ข้อเท็จจริง เครื่องดื่มอาจหก และทำให้ควบคุมมือได้ยากโดยเฉพาะถ้าเป็นเครื่องดื่มที่เป็นแอลกอฮอล์แล้ว หากเริ่มมึนเมา มือไม้จะอ่อนกว่าปกติ
13.อย่ากวาดบ้านตอนกลางคืน ความเชื่อ เป็นการกวาดเงินกวาดทองที่สะสมมาตั้งแต่ตอนเช้าออกไปหมด ข้อเท็จจริง บ้านในสมัยก่อนมักเป็นไม้ยกพื้นสูง ซึ่งอาจจะมีช่องระหว่างรอยต่อ แคบบ้าง กว้างบ้าง ถ้ากวาดตอนกลางคืนอาจจะทำให้เรากวาดเอาสิ่งเล็ก ๆ ตกลงไปใต้ถุนบ้านพร้อมทั้งฝุ่นขยะและจะทำให้เราหาของไม่เจอ
14.ต้นไม้ใหญ่ล้ม อย่าเอามาทำเสาเรือน ความเชื่อ ไม้ล้มเหมือนคนตายแล้ว หากเรานำมาทำเสาเรือน จะถือได้ว่าเป็นสิ่งอัปมงคล ข้อเท็จจริง ต้นไม้ส่วนใหญ่จะยืนต้นตายมาก่อนแล้ว อีกทั้งปลวกมอก แทะกินไปหมดแล้ว การเอามาทำเสาเรือนจึงอาจจะทำให้ตัวบ้านไม่มีความแข็งแรงคงทน และยังเพิ่มโอกาสให้ปลวกมอดลามไปกินเสาต้นอื่น ๆ ได้อีก
15.อย่ารื้อทำลายจอมปลวก ความเชื่อ จอมปวลกเป็นที่เทวดาอารักษ์อาศัยอยู่ หากรื้อไปทำลายอาจทำให้เทวดาโกรธเกรี้ยวเอาได้ และส่งผลร้ายกับผู้ที่รื้อทำลายรังปลวกได้ ข้อเท็จจริง จอมปลวกเป็นระบบนิเวศน์ที่มีความเกี่ยวโยงกับดิน ปลวกจะกินเศษไม้เล็ก ๆ และใบไม้แห้ง แล้วจึงย่อยออกมาเป็นมูลดิน จึงเห็นได้ว่าปลวกมีหน้าที่เร่งระยะเวลาการย่อยสลายของซากพืช เพื่อสร้างความอุดมสมบูรณ์ให้กับดินนั่นเอง
จากสภาพสังคมที่เปลี่ยนไป ทำให้หลายบ้านสอนบุตรหลานด้วยหลักเหตุผลมากกว่าการใช้กุศโลบาย ก็ถือว่าเป็นเรื่องที่ดีและมีประโยชน์ ที่จะช่วยเปิดโลกทัศน์ให้แก่บุตรหลาน เพื่อที่จะเฉลียวฉลาดขึ้น แต่กุศโลบายนั้นก็ยังถือว่าเป็นเรื่องที่คนเฒ่าคนแก่ใช้สอนบุตรหลานก็ถือว่าเป็นประโยชน์เปรียบเสมือนภูมิปัญญาที่ใช้ได้ผลจริงและทำให้สังคมไทยสงบมาจนถึงทุกวันนี้
ขอบคุณข้อมูล : บทวิจัยความเชื่อกุศโลบาย ความเชื่อและข้อเท็จจริง
ของดีของหรอยท่าเลออก ตลาดริมทางของผู้สัญจรผ่าน ณ สามแยกบ่อทราย (ปากรอ)
25 พฤษภาคม 2568 | 39ตำนานทวดเข้...ทวดขุนดำ-ทวดแขนลาย แห่งสายน้ำคลองท่าม่วง อ.ควนเนียง
25 พฤษภาคม 2568 | 53ร่องรอยจากอดีต พิพิธภัณฑ์วัดท่าช้าง(บางกล่ำ)
18 พฤษภาคม 2568 | 440เจ้าบ่าวน้อยแห่งควนเขาสูง : วีรบุรุษชุมชนท้องถิ่น บ้านพรุเตาะ ต.ทุ่งใหญ่
18 พฤษภาคม 2568 | 453หรางเมืองสงขลาในอดีต ครั้นย้ายเมืองสงขลามาฝั่งบ่อยาง
18 พฤษภาคม 2568 | 480บัวของคนภาคใต้...ที่ไม่ได้หมายถึงดอกบัว
11 พฤษภาคม 2568 | 453ร่องรอยเจดีย์บนเกาะหนู โบราณสถานสำคัญสมัยอาณาจักรอยุธยา
11 พฤษภาคม 2568 | 814ศาลาตาเล่อเท่อ ที่พึ่งของชาวบ้านเมื่อของสำคัญสูญหาย
27 เมษายน 2568 | 1,211