หางานหาดใหญ่ หาดใหญ่ ชัดทุกเรื่องเมืองหาดใหญ่ สงขลา อับเดตข่าวหาดใหญ่ Hatyaifocus สาวสวยหาดใหญ่ หนุ่มหล่อหาดใหญ่

หลายๆ คนเคยใช้ถนนเส้นนี้ในการสัญจรไปมาอยู่บ่อย ๆ  แต่ยังมีอีกหลายคนคงยังไม่ทราบที่มาชื่อของถนนสายนี้เป็นอย่างแน่นอน ถนนและหนทางในตัวเมืองสงขลาส่วนใหญ่เรียกขานจากชื่อบ้านนามเมืองต่างๆ ส่วนน้อยที่ตั้งจากชื่อบุคคลสำคัญ นามสถาน เหตุการณ์ หรือบริบทแวดล้อมอื่น ๆ ที่ชัดเจนคือการตั้งจากชื่อเมืองใน “เจ็ดหัวเมืองปักษ์ใต้” อันหมายถึงชื่อเมืองต่างๆ ในภาคใต้ตอนล่าง ตามประวัติศาสตร์แผ่นดินสยามครั้งอดีต เมืองทั้ง 7นี้เคยเป็นเมืองที่ขึ้นกับเมืองสงขลา อันได้แก่ ปัตตานี, ไทรบุรี, ยะลา, ยะหริ่ง, สายบุรี, ระแงะ และรามัน  ชื่อเมืองทั้ง 7 นี้ เป็นที่มาของชื่อถนน 7 สายในเมืองสงขลาปัจจุบัน และยังคงเป็นถนนสายสำคัญ มีบ้านเรือนร้านค้ารถราวิ่งกันขวักไขว่อยู่ทุกเมื่อเชื่อวัน โดยมี 2 สาย ที่ชื่อแปลกเปลี่ยนไป คือถนนระแงะ เปลี่ยนเป็น ถนนนราธิวาส ส่วนรามัน เขียนว่า รามัญ

แต่ถนนที่น่าสนใจในบรรดา 7 สายนี้ เห็นจะเป็น ถนนรามัญ ซึ่งหากดูจากการเขียนแล้ว จะพบคำ “รามัญ” นี้ ในพจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2542 ให้ความหมายว่า น.มอญ อันชวนให้นึกถึงพม่ารามัญเสียมากกว่าจะนึกถึงเมืองใน 7 หัวเมืองปักษ์ใต้เมื่อตรวจค้นจากเอกสารที่เกี่ยวกับประวัติศาสตร์เมืองสงขลา พบว่าคำนี้เขียนไว้หลายแบบ ได้แก่ รามัน รามันห์ รามานห์ และรามัญ แต่ที่ใช้มากที่สุด คือ “รามัญ” อันเป็นชื่ออำเภอหนึ่งในจังหวัดยะลาปัจจุบัน อย่างไรก็ตามชื่อถนนรามัญในเมืองสงขลาเขียนเช่นนี้มาแต่ก่อนร่อนชะไรครั้นจะเปลี่ยนหรือไม่อย่างไรคงเป็นเรื่องที่ชาวบ้านย่านถนนรามัญและผู้เกี่ยวข้องในเมืองสงขลาจะต้องว่ากันเอง

 นอกจากถนนสายต่างๆ ดังกล่าวแล้ว ยังมีถนนหนทางในเมืองสงขลาที่หายไป หรือเปลี่ยนชื่อเรียกไปหลายสาย เช่น ถนนเก้าห้อง เปลี่ยนเป็น ถนนนางงาม, ถนนระแงะ เปลี่ยนเป็น ถนนนราธิวาส เป็นต้น ส่วนถนนที่ หายไป และเป็นถนนสายสำคัญในประวัติศาสตร์เมืองสงขลา ได้แก่ ถนนเทววิเชียรรัถยา หรือ ทเววิเชียรรัถยา ซึ่งปรากฏในพงศาวดารเมืองสงขลา ภาคที่ 1 ฉบับพระยาวิเชียรคิรี (ชม) เรียบเรียง ความว่า พระยาสงขลาแต่งตั้งให้หลวงยกกระบัตรคุมไพร่ 300 คน ไปตั้งมั่นอยู่ที่ตำบลปลักแรด ในระหว่างเขาสำโรง และเขาลูกช้าง ซึ่งเดี๋ยวนี้เรียกว่า ทเววิเชียรรัถยา นั้นค่ายหนึ่ง
ถนนเทววิเชียรรัถยานี้ เป็นหนทางจากแยกสำโรงไปถึงบ้านสวนตูล ต.เขารูปช้าง ซึ่งเป็นที่ตั้งของ “หอวิเชียรเทวดำรง” อันเป็นที่ประดิษฐานแผ่นป้ายบูชาบรรพบุรุษของตระกูล ณ สงขลา และจารึกเกี่ยวกับการที่พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว พระราชทานที่ดินบริเวณสวนตูลให้แก่พระยาวิเชียรคิรี (ชม) หอดังกล่าวนี้ ปัจจุบันอยู่ในบริเวณทางเข้าสวนสัตว์สงขลา
ส่วนชื่อถนนนั้น นักวิชาการมีความเห็นว่า น่าจะมีการบันทึกผิดพลาดไปบ้าง ในคำว่า “เทว” และ “ทเว” หากเป็นคำว่า “เทววิเชียรรัถยา” อาจหมายถึง “หนทางไปสู่หอแห่งเทวะ” หากเป็น “ทเววิเชียรรัถยา” อาจหมายถึง หนทางที่พระยาวิเชียรคิรี 2 ท่านสร้างขึ้น โดยเทียบ ทเว หมายถึง ทวิ หรือ ทวี

ชื่อถนนที่หายไปอีกสายหนึ่งในเมืองสงขลา คือ ถนนบ้านขามอันเป็นถนนที่พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 5 เคยเสด็จพระราชดำเนิน ครั้งเสด็จเมืองสงขลา พ.ศ. 2431 ปรากฏในบันทึก ระยะทางประพาสแหลมมลายู ในรัชกาลที่ 5 พระนิพนธ์ของกรมพระสมมต อมรพันธุ์ ทรงเรียบเรียงไว้เมื่อครั้งตามเสด็จ ความว่า เวลาบ่ายโมง 1เสด็จพระราชดำเนินขึ้นบกประดับที่ค่ายหลวงที่แหลมทราบเมืองสงขลาเวลาบ่าย 2 โมงเศษ เสด็จพระราชดำเนินโดยทางชลมารคไปขึ้นท่าน่าจวนเมืองสงขลาทอดพระเนตรจวนเจ้าเมืองเก่า แลบ้านพระยาสงขลาที่ถึงแก่กรรมแล้วทรงพระราชดำเนินตามตลาดเลี้ยวตามถนนบ้านขามและวัดมัชฌิมาวาศ คือวัดกลางซึ่งเป็นวัดสงฆ์ธรรมยุติกา แล้วกลับลงทางตลาด

นอกจากนี้ ในราชกิจจานุเบกษา เล่ม 26 ร.ศ. 128 พ.ศ. 2453 เรื่อง ประกาศใช้พระราชบัญญัติ ศุขาภิบาล ในตำบลตลาดเมืองสงขลา มณฑลนครศรีธรรมราช ปรากฏชื่อ ถนนนคร ถนนวิเชียรชม ถนนพัทลุง ถนนไทรบุรี ถนนริมน้ำ ถนนกลันตัน ถนนตรังกานู และถนนบ้านใหม่จะเห็นได้ว่าในราชกิจจานุเบกษา เล่ม 26 นี้ ชื่อถนนที่คงอยู่ในปัจจุบัน คือ ถนนวิเชียรชม ถนนพัทลุง และถนนไทรบุรี ส่วนถนนนคร อาจหมายถึง ถนนนครนอก หรือถนนนครใน เราก็ไดทราบที่มาที่ไปของชื่อถนนในแต่ละสายแล้ว แต่หากคุณผู้อ่านได้มาเยือนหรือสัมผัสด้วยตัวเอง ดิฉันคิดว่าคงได้อรรถรสมากกว่านี้ว่าง ๆ ก็ลองชวนครอบครัวมาเที่ยวถนนย่านนี้ไม่เพีงแต่ชื่อถนนที่แปลก อาหารแหล่งท่องเที่ยวก็มากมายที่สำคัญคนสงขลาเขามีน้ำใจรับรองไม่ผิดหวังแน่นอนค่ะ

ขอบคุณข้อมูลบทความ : อ.วุฒิชัย เพ็ชรสุวรรณ , กลุ่มภาคีคนรักเมืองสงขลา

ขอบคุณรูปภาพ : กลุ่มภาคีคนรักเมืองสงขลา